Μια οικογένεια, φαινομενικά (μόνο) ξεχωριστή, καταλήγει ως λουκούλειο γεύμα στα αστραφτερά συρμάτινα δίχτυα του American Dream. Και τα φώτα ενός επιτακτικά άγνωστου Παρισιού, ώστε να δύναται να αποτελέσει ονειρικό προορισμό, λάμπουν σαν μαγνήτης σωτηρίας. Όχι το Παρίσι δεν είναι η λύση. Είναι η υπεκφυγή, το όνειρο που πρέπει να υπάρχει. Και ο λεκές στο επιχρυσωμένο πουκάμισο, που κορδώνεται με περηφάνια στο κοσμικό πανηγύρι.
Όταν όλα τελειώνουν, το σκουπιδιάρικο αρμενίζει στους δρόμους της ψυχής σου. Να σε αλαφρύνει από τα βαριά μπαγκάζια σου. Να ξεδιαλύνει τη χωματερή των τύψεων και των ενοχών. Και ύστερα βγαίνουν οι συγγραφείς να φτιάξουν την Ιστορία. Χωρίς να σε συμπεριλαμβάνουν. Και συ συνεχίζεις, χτίζοντας το σπίτι σου σ' έναν τόπο που καταλήγει να μη σου ανήκει. Ίσως τελικά ήρθε η ώρα να ψαχνίσεις στη χωματερή τα υπάρχοντα σου. Και να στάξεις το παχύ μελάνι τους, στις γλαφυρές καλλιγραφίες τους.
Η φθορά του σώματος ως καθρέφτης του πνευματικού παρηκμασμού. Θέαμα φτηνό σε μια παλαίστρα στημένων αγώνων. Και τώρα, μες στην αρένα που ξεχύθηκαν τα πλήθη, το ίδιο παραμύθι επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά. Ένας εαυτός που καταναλώνει και καταναλώνεται, μέσα από ανώδυνες εικόνες. Σ' έναν κόσμο που η απομόνωση βαρά κατακέφαλα. Καθώς η μοναξιά λικνίζεται ως επαγγελματίας stripper στο ρυθμικό τέμπο της εσωτερικής απογύμνωσης.
Απέριττη, ρυθμική και πρωτοποριακή η Sylvie Verheyde μας παραδίδει ένα αριστουργηματικό πορτραίτο της παιδικής ηλικίας. Δίχως ίχνη μελοδραματισμού και διδακτικότητας να κομπιάζουν στις κομψογραμμένες αφηγηματικές αρτηρίες της. Μια ταινία φωτιά, που μιλάει με το βλέμμα. Λυτρωτήρια, σαν αγκάθι που βγαίνει από βαθιά πληγή. Ας μην περάσει στα ψιλά!
O Laurent Cantet με το ντοκυμαντεριστικό βλέμμα βυθίζεται στο σχολείο-πρόδρομο συνύπαρξης της πολυπολιτισμικής κοινωνίας. Ένα ανθρωπόμορφο δράμα που πληγώνεται από το κατασπαρακτικό θεσμικό σύστημα της παιδείας. Όπου οι Σωκρατικοί ψίθυροι καταλήγουν σε αίθουσες άδειες, και η ρήση του Oscar Wilde γίνεται τραυματικά εύστοχη, "Η εκπαίδευση είναι θαυμάσιο πράγμα, αλλά καλό είναι να θυμόμαστε κάπου κάπου ότι, από αυτά που αξίζει να μάθει κανείς, τίποτα δεν μπορεί να διδαχτεί."
Ο κόσμος των γκάνγκστα όπως δεν τον έχουμε ξανά δει. Η πιο ρεαλιστική και σάρκινη περιγραφή, προσωποποιημένη μέσω της Camorra, δια χειρός Matteo Garrone. Λιτή σκηνοθεσία, επαναστατικό ντεκουπάζ, σε μια ιστορία που επαναλαμβάνεται μέσα από μια σπονδυλωτή αφήγηση. Εκεί που η βία συναντάει τη διαφθορά. Γιατί η Camorra δεν κατοικεί στην Ιταλία. Η Camorra είναι ο κόσμος σου, είναι ο κόσμος που μας περιβάλλει.
Ο Tarantino, και οι μπάσταρδοι του, γράφουν τη ναζιστική ιστορία από την αρχή. Διαπράττοντας την πιο αισθαντική και ερωτική εξομολόγηση του προς το σινεμά. Άφθονες δόσεις χιούμορ. Και κυρίως μια σκωπτική ματιά στην αδιάσπαστη σχέση βίας-θεάματος. Και όλα αυτά μέσα από έναν ύμνο στο αθάνατο σινεμά και την Τέχνη, και τη δύναμη τους να (δια)μορφώνουν.
Προσωπικά, ταινία σοκ! Που πέρασε στα ψιλά παγκοσμίως. Και όμως υπάρχει, ακόμα, ένα σινεμά αγνό που πειραματίζεται. Η Carri λέει για το La Rabia: «Νομίζω ότι υπάρχει μια κοινή θεματική: ο φόβος που μου προκαλούν τα επιβεβλημένα ήθη. Με απασχολεί η ατομικότητα και η προσωπική επιθυμία σε αντιδιαστολή με τους καταπιεστικούς κοινωνικούς θεσμούς που μας μετατρέπουν σε τέρατα, όπως ακριβώς τους ενήλικες στο 'La Rabia'»
Η πρώτη σκηνοθετική απόπειρα του Charlie Kaufman αποτελεί μια βουτιά, άνευ επιστροφής, στον παρανοϊκό κόσμο που μας είχε συστήσει ως σεναριογράφος. Μέσα από μια ονειρώδη τροχιά, που ξεδιπλώνεται ασυνάρτητα, ανάμεσα στις χημικές αντιδράσεις ενός εγκεφάλου, θα παρακολουθήσουμε την προσωπική μάχη ενός θεατρικού σκηνοθέτη που αναμετριέται με τον εαυτό του. Όπως ακριβώς η ίδια η Τέχνη.
O τρισμέγιστος Francis Ford Coppola επιστρέφει έπειτα από δέκα χρόνια απουσίας με την πιο προσωπική ταινία που είδαμε ποτέ. Ο άνθρωπος, το ετοιμόρροπο φρούριο στα χέρια του πανδαμάτωρος χρόνου. Εκεί, που μια στιγμιαία έκρηξη αγάπης αρκεί για να υπερβεί τον συμβατικό χρόνο και να αιωρηθεί στα ουρανοθέμελα της αβύσσου της αιωνιότητας. Μια σπαραχτική ωδή ενος auteur που αναμετριέται με τον καιρό του...
Βλέπε και:
Best of 2008-2009 Part I (Οι ταινίες που αξίζει να δείτε)