Σκηνοθεσία: Clint Eastwood
Παραγωγής: USA / Australia / 2008
Διάρκεια: 116'
Αειθαλής και παραγωγικός συνάμα, ο μεγάλος Clint Eastwood παραδίδει άλλη μια δυνατή ιστορία στο κινηματογραφικό κοινό: ευαίσθητα επιμελημένη, χορταστικά κινηματογραφημένη και με το χαρακτηριστικό ανθρώπινο στίγμα του δημιουργού της.
Σε μια κάπως πιο χαμηλών (εργατικών) ρυθμών γειτονιά της Αμερικής παρατηρούμε τις εκφάνσεις της σύγχρονης πολυπολιτισμικής κοινωνίας: μετριοπαθής μικροαστισμός, αύξηση Ασιατών μεταναστών, Αμερικάνικες-Κινέζικες συμμορίες, hip-hop culture, εκκλησιαστικά κατάλοιπα κλπ. Αυτός είναι ο κόσμος του Walt Kowalski (Clint Eastwood), ενος μοναχικού, ελαφρώς μισάνθρωπου και ρατσιστή ηλικιωμένου, ο οποίος βασανίζεται ακόμα από αυτοκαταστροφικούς εφιάλτες (επίκτητους απ' την περίοδο της στρατιωτικής του θητείας στην Κορέα) οι οποίοι αντανακλώνται στην αρνητική εξωστρέφεια του. Ωστόσο, σύντομα τα στερεοτυπικά αρχέτυπα θα καταρριφθούν, ο ηλικιωμένος θα βρει μια δεύτερη νιότη μέσω των Κινέζων γειτόνων και θα αναπτύξει μια σχεδόν πατρική σχέση με τον πιτσιρικά Thao. Για αυτόν θα χρειαστεί, στα πλαίσια μιας ευσυνείδητης και ιδιόκτητης ηθικής, να ζωστεί με τα άρματα του προστάτη πολυάριθμες φορές.
Το Gran Torino πρωτίστως είναι μια γερή γροθιά κατά της ιδεολογολαγνείας που περιορίζει την ανθρώπινη νόηση-ύπαρξη. Όλοι σχεδόν οι ήρωες (και το "σχεδόν" το χρωστάω στη νεότερη των γενιών της απέναντι οικογενείας) είναι ενταγμένοι (συνειδητά και μη) σε κάποιο ιδεολογικό-ταξικό ρεύμα. Είναι όμως ο χρόνος ενιαίος και αδιαίρετος, μια θάλασσα άγρια, και πώς στον αφρό των αλλεπάλληλων κυμάτων όρθιος να σταθείς μονάχος; Μεσοπέλαγα φρεγάτες και πλοιάρια σε δωροδοκούν ή σε λιντσάρουν (χαρακτηριστική η σκηνή με τα δύο αυτοκίνητα που πλαγιάζουν το μικρό) τάζοντας άνεση και ταϊζοντας τις ανασφάλειες σου, πυρπολώντας όμως τη μοναδικότητα σου. Μα αν απ' το τετράγωνο πλοίο αυτό το πλαστικό δε φουντάρεις για της απέραντης θάλασσας την αβεβαιότητα, αν απ' των ανθρώπινων πληγών σου την αλμύρα δεν ποτιστεί το δικό μου αίμα, τότε πώς ο κόσμος μου και ο κόσμος σου θα γίνουν ένας;
Ο Clint Eastwood,σε αυτά τα ανθρώπινα πλαίσια, θα αφαιρέσει το πηδάλιο από τα χέρια των Κυρίων των καιρών μας, για να πραγματευτεί με πιο τίμιους όρους το "καθεστώς" τις παγκοσμιοποίησης. Έτσι που οι πολιτισμικές διαφορετικότητες (ατομικές και συλλογικές) με τρόπο ελαστικότερο να συνθέσουν το ένα, το ένα που αποτελεί και τη σχηματισμένη καρδιά του Gran Torino. Εκεί οπου είναι παραπάνω από διακριτά τα όρια μεταξύ της ουσίας και της τελετουργίας. Της ουσίας ως παράγωγο της Ανθρώπινης σημασίας.
Εκπληκτικό και το κλείσιμο της ταινίας, οπου ο Clint Eastwood αποκληρώνοντας την οικογένεια του, ουσιαστικά καταβαραθρώνει τον θεσμό της. Γροθοκοπά ανελέητα τη μορφή της σχηματικής οικογένειας και την καταδικάζει ως την πρωτόλεια μήτρα παραγωγής ιδεολογημάτων, το εφαλτήριο της πολυστρωματικής κοινωνίας που (με λεπτούς χειρουργικούς μηχανισμούς) αφαιρεί των άνθρωπο απ' τον εαυτόν του για χάρη κληρονομικών στερεοτύπων.
Θα μπορούσα να εναντιωθώ σε διάφορες αναπαραστάσεις του Καλιφορνέζου σκηνοθέτη. Ωστόσο κάτι τέτοιο θα ήταν ολέθρια διολίσθηση απ' το ανώτερο ουμανιστικό επίπεδο στο οποίο απευθύνεται. Τέλος, όσο και αν ο Eastwood υποδύεται έναν αποτυχημένο πατέρα, το Gran Torino έρχεται να συνυπογράψει (όπως και όλη τη φιλμογραφία του Clint) οτι: Ακόμα και όταν μπουν οι τίτλοι τέλους, πάντα θα υπάρχει για όλους εμάς τους κινηματογραφικά λουόμενους ένας χώρος -σαν ανάσα τραχιά και τρυφερή συνάμα- που θα μας περιβάλλει με ιδιαίτερη πατρική φροντίδα...
Βαθμολογία: 8/10
Πολύ φιλικά, παιδιά:
ReplyDeleteΚορέα, όχι Βιετνάμ
Πραγματικά πολύ ανθρώπινη και πολυεπίπεδη ταινία. Η κρίση του θεσμού της οικογένειας μέσα από το πρίσμα του πολυπολιτισμού και μια ανυπέρβλητη ''σκληρή'' πατρική φιγούρα στο πρόσωπο του Eastwood. Η ξενοφοβία μέσα από το βλέμμα του συντηριτισμού και η τελική αποδοχή της με τη μεσολάβηση της ανθρωπιάς. Πραγματικά, εκτός απ' όλα τ' άλλα, ο Clint Eastwood είναι ένας διορατικός σκηνοθέτης. Άγγιξε για μια ακόμη φορά το ταβάνι του ταλέντου του, όπως με το Million Dollar Baby και το Mystic River. Περίμενα βέβαια ένα φινάλε λιγότερο πομπώδες και μελοδραματικό, πάραυτα όμως εξυπηρετεί άψογα τους σκοπούς κλιμάκωσης της τελευταίας σεκάνς. Μακάρι αυτός ο άνθρωπος να ζήσει πολλά χρόνια ακόμα καθώς έχει πολλά να προσφέρει στον κινηματογράφο. Αυτή τη φορά συμφωνούμε απόλυτα στη βαθμολογία Kioy, πολύ καλή η κριτική σου.
ReplyDelete@Bachus
ReplyDeleteΕυχαριστώ για την υπόδειξη!
Corrected...
@Κώστα
Συμφωνώ σχεδόν σε όλα! Εντάξυ το φινάλε (αν εννοείς τη σκηνή με τα ασθενοφορά κλπ) έχει μια υψίφωνη χροιά. Αλλά νομίζω συμβατή με την εξέλιξη και τη ροή της ταινίας...
Αυτό που θέλω να προσθέσω, είναι ότι το μόνο που με ενοχλεί στο σινεμα του Eastwood(άλλες φορές πολύ άλλες λίγο) είναι οι πολλές φορές εργαλιακή μεταχείριση των ρόλων που γράφει. Με ακράδαντο παράδειγμα στο Million Dolar Baby(που μου άρεσε), αν θυμάσαι την αποτύπωση της αντίπαλης πυγμάχου, ήταν τραγική. Άνευ δραματουργικού βάθους, αποτυπονόταν απλά σαν ένα κτήνος, με σκοπό να συμπάσχουμε όσο βαθύτερα στο δράμα της πρωταγωνίστριας. Κάτι τέτοιο παρατήρησα και εδώ, σε μικρότερο βέβαια βαθμό(καθώς εδώ υπάρχουν τα στοιχειώδη επιχειρήματα), στην απεικόνιση της Κινέζικης συμορρίας.
Ναι, τώρα που το σκέφτομαι σαν να έχεις δίκιο, δεν το είχα παρατηρήσει τόσο. Πράγματι το ''κακο'' κατά τον Eastwood, έχει μια χροιά καρικατούρας και χρησιμοποιείται σαν ''εργαλείο'' για να αποτυπώσει πιο γλαφυρά ίσως την αντίθεση που εξυπηρετεί. Οι περιθωριακοί χαρακτήρες που έρχονται μόνο και μόνο για να κλονίσουν την ηρεμία των κεντρικών προσώπων, δεν έχουν βάθος και δραματουργικά δεν τους δίνεται σχεδόν καμμία βάση. Αυτό όμως ίσως να είναι και ένα προσόν ως προς την χειραγώγηση του θεατή και την πιο εύκολη είσοδό του στη δραματουργία του σεναρίου και την ταύτηση του, όχι μόνο με πρόσωπα, καθώς αυτά δεν είναι πάντοτε ξεκάθαρα, αλλά κυρίως με συμπεριφορές. Η πυγμάχος στο Million Dollar Baby ήταν απλά απλά ένα γρανάζι της τραγικής μοίρας που περίμενε τη Maggie. Η περαιτέρω ανάπτυξη του χαρακτήρα της μάλλον δεν εξυπηρετούσε κανένα σκοπό. Παρόλα αυτά, στα μάτια του σινεφίλ, φάνηκε όντως σαν καρικατούρα. Αλλά δεν απευθύνονται όλες οι ταινίες σε σινεφίλ και αυτό ίσως δικαιολογεί κάποιες επιλογές του Eastwood χάριν δραματοποίησης.
ReplyDeleteΧα χα και μένα μου ξέφυγε η Κορέα, thanks Bacchus για την επισήμανση! Έπρεπε να πάει το μυαλό μου, αφού ο 80χρονος πλέον Clint θα ήταν στα 40–45 στο Βιετνάμ! Δεν το έχω δει ακόμα το "Gran Torino" οπότε δεν έχω κατι να προσθέσω, αυτό που ήθελα να πω όμως είναι:
ReplyDeleteΣκεφτείτε τί ταινιάρες έχουμε να δούμε αν Fincher, P.T. Anderson, Aronofsky και Nolan που είναι τώρα στα 40–45, σκηνοθετούν με τη διαύγεια του Eastwood μέχρι τα 80 τους! The best is yet to come :–D
ΥΓ1. Στους παραπάνω θα προσθέσω και τον Charlie Kaufman και τα σενάρια του (κι ας είναι στα 50). Το "Synecdoche, New York" βγαίνει την άλλη Πέμπτη και είναι (εύκολα) μια απ’ τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς! Το είδα το Σεπτέμβρη στις "Νύχτες Πρεμιέρας" και, αν και στο τέλος το τραβάει λίγο περισσότερο απ' οτι πρέπει, είναι πραγματικό κέντημα!
ΥΓ2. Τί πίνει άραγε ο Clint? :–)
@s_dany
ReplyDeleteΕίναι όντως η Συνεκδοχή τόσο καλή;
Δεν έχω ακούσει τα καλύτερα... Αλλά θα την τεστάρω πολύ σύντομα!
Μακάρι για τα ονόματα που αναφέρεις, να μη χαθούν παντελώς στους νόμους της κινηματογραφικής βιομηχανίας.
@Κώστας
Συμφωνώ με όσα λες για τον Eastwood, αλλά δε νομίζω πως η δραματουργία έχει να κάνει με το target group όσο με την καλλιτεχνική αρτιότητα. Γιατί σε μια τέτοια βάση θα απενεχοποιούσαμε πολλές ταινίες σύμφωνα με το target group που απευθύνονται. κάτι τέτοιο όμως νομίζω πως έχει συμβάλλει στη διολίσθηση του σινεμά από Τέχνη σε Business...
Ναι, ίσως, αλλά χωρίς business και χωρίς hollywood μερικοί σκηνοθέτες δεν θα έβρισκαν τους αναγκαίους πόρους και δεν θα υπήρχε τέτοια οργάνωση και τέτοια ταχύτητα στην παραγωγή μεταξύ άλλων, και μεγάλων ταινιών. Το χρήμα δίνει τεράστια ώθηση στον κινηματογράφο και το έχει αποδείξει το Hollywood. Φαντάσου τώρα τους Fincher, Mann, Jackson, Zemeckis στο ελληνικό κινηματογραφικό περιβάλλον. Μάλλον θα κοίταζαν πως να δώσουν ΑΣΕΠ να μπουν στο δημόσιο παρά να παρακαλάνε το ΕΚΚ για πενταροδεκάρες.. Υπάρχει βέβαια και το ανεξάρτητο σινεμά που τα καταφέρνει μια χαρά, αλλά τα μεγαλεπήβολα σχέδια φιλόδοξων και προτοπόρων σκηνοθετών χρειάζονται αυτό το business σύστημα που τους παρέχει αυτά που χρειάζονται. Και το μέλλον της έβδομης τέχνης, το καθορίζουν πολλές φορές ταινίες μεγάλου budget..
ReplyDeleteΧα χα και μένα μου ξέφυγε η Κορέα, thanks Bacchus για την επισήμανση! Έπρεπε να πάει το μυαλό μου, αφού ο 80χρονος πλέον Clint θα ήταν στα 40–45 στο Βιετνάμ! Δεν το έχω δει ακόμα το "Gran Torino" οπότε δεν έχω κατι να προσθέσω, αυτό που ήθελα να πω όμως είναι:
ReplyDeleteΣκεφτείτε τί ταινιάρες έχουμε να δούμε αν Fincher, P.T. Anderson, Aronofsky και Nolan που είναι τώρα στα 40–45, σκηνοθετούν με τη διαύγεια του Eastwood μέχρι τα 80 τους! The best is yet to come :–D
ΥΓ1. Στους παραπάνω θα προσθέσω και τον Charlie Kaufman και τα σενάρια του (κι ας είναι στα 50). Το "Synecdoche, New York" βγαίνει την άλλη Πέμπτη και είναι (εύκολα) μια απ’ τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς! Το είδα το Σεπτέμβρη στις "Νύχτες Πρεμιέρας" και, αν και στο τέλος το τραβάει λίγο περισσότερο απ' οτι πρέπει, είναι πραγματικό κέντημα!
ΥΓ2. Τί πίνει άραγε ο Clint? :–)
Ναι, τώρα που το σκέφτομαι σαν να έχεις δίκιο, δεν το είχα παρατηρήσει τόσο. Πράγματι το ''κακο'' κατά τον Eastwood, έχει μια χροιά καρικατούρας και χρησιμοποιείται σαν ''εργαλείο'' για να αποτυπώσει πιο γλαφυρά ίσως την αντίθεση που εξυπηρετεί. Οι περιθωριακοί χαρακτήρες που έρχονται μόνο και μόνο για να κλονίσουν την ηρεμία των κεντρικών προσώπων, δεν έχουν βάθος και δραματουργικά δεν τους δίνεται σχεδόν καμμία βάση. Αυτό όμως ίσως να είναι και ένα προσόν ως προς την χειραγώγηση του θεατή και την πιο εύκολη είσοδό του στη δραματουργία του σεναρίου και την ταύτηση του, όχι μόνο με πρόσωπα, καθώς αυτά δεν είναι πάντοτε ξεκάθαρα, αλλά κυρίως με συμπεριφορές. Η πυγμάχος στο Million Dollar Baby ήταν απλά απλά ένα γρανάζι της τραγικής μοίρας που περίμενε τη Maggie. Η περαιτέρω ανάπτυξη του χαρακτήρα της μάλλον δεν εξυπηρετούσε κανένα σκοπό. Παρόλα αυτά, στα μάτια του σινεφίλ, φάνηκε όντως σαν καρικατούρα. Αλλά δεν απευθύνονται όλες οι ταινίες σε σινεφίλ και αυτό ίσως δικαιολογεί κάποιες επιλογές του Eastwood χάριν δραματοποίησης.
ReplyDeleteΠραγματικά πολύ ανθρώπινη και πολυεπίπεδη ταινία. Η κρίση του θεσμού της οικογένειας μέσα από το πρίσμα του πολυπολιτισμού και μια ανυπέρβλητη ''σκληρή'' πατρική φιγούρα στο πρόσωπο του Eastwood. Η ξενοφοβία μέσα από το βλέμμα του συντηριτισμού και η τελική αποδοχή της με τη μεσολάβηση της ανθρωπιάς. Πραγματικά, εκτός απ' όλα τ' άλλα, ο Clint Eastwood είναι ένας διορατικός σκηνοθέτης. Άγγιξε για μια ακόμη φορά το ταβάνι του ταλέντου του, όπως με το Million Dollar Baby και το Mystic River. Περίμενα βέβαια ένα φινάλε λιγότερο πομπώδες και μελοδραματικό, πάραυτα όμως εξυπηρετεί άψογα τους σκοπούς κλιμάκωσης της τελευταίας σεκάνς. Μακάρι αυτός ο άνθρωπος να ζήσει πολλά χρόνια ακόμα καθώς έχει πολλά να προσφέρει στον κινηματογράφο. Αυτή τη φορά συμφωνούμε απόλυτα στη βαθμολογία Kioy, πολύ καλή η κριτική σου.
ReplyDelete