Monday, December 15, 2008

Üç Maymun (Τρεις Πίθηκοι)


Σκηνοθεσία: Nuri Bilge Ceylan
Παραγωγής: Turkey / France / Italy / 2008
Διάρκεια: 109'




Βασισμένος στον μύθο των "Τριών Πιθήκων", όπου ο καθένας κρατάει με τα χέρια του ένα κομμάτι του προσώπου του (μάτια, αυτιά, στόμα εμποδίζοντας όραση, ακοή και λόγο αντίστοιχα), ο Nuri Bigle Ceylan, ένας απ' τους σπουδαιότερους auteur του καιρού μας, εισβάλει στα σπάργανα μιας οικογένειας, όπου η επικοινωνία είναι καταργημένη προ πολλού! Το "Uc Maymun" είναι ένα film μοναδικά κινηματογραφημένο, αντάξιο της φωτογραφικής φήμης του δημιουργού του!

Με λίγα λόγια: Ένας πολιτικός διαπράττει ένα φονικό τροχαίο ατύχημα. Η απάθεια του κοινωνικού συνόλου (της οποίας είμαστε μάρτυρες σε όλο τον φιλμικό χρόνο) του δίνει την ευκαιρία να φορτώσει το έγκλημα στον οδηγό του, ο οποίος πρόθυμα ανταλλάσσει την ελευθερία του έναντι ενος σημαντικού οικονομικού ποσού. Η μικροαστική οικογένεια του οδηγού δέχεται το γεγονός με απάθεια και στη συνέχεια, στο όνομα του χρήματος, του κουρσευτή των ψυχών, αναπτύσσει σχέσεις με τον πολιτικό παρομοίως έκφυλες και διεφθαρμένες.


Ο Nuri Bilge Ceylan κινείται σε γνώριμα λημέρια. Μέσω μιας πλανοθετικής κομψοτεχνίας και ενός εικαστικού ντελίριου θα εισβάλει για τα καλά στα δυσανάγνωστα χωρία της ψυχής, σπάζοντας κάθε συμβασιολογία του σύγχρονου κινηματογράφου. Αυτή την φορά θα μετατοπιστεί όσον αφορά την περιγραφή του ψυχρού ατομισμού που συναντάμε σε λοιπές ταινίες του ("Uzak", "Iklimler") και θα επαναπροσδιορίσει την ατομική ύπαρξη μέσα απ' τον θεσμό της οικογένειας, της πρωταρχικής μορφής της κοινωνίας. Οποιαδήποτε δίοδος επικοινωνίας μεταξύ των μελών είναι ριζικώς ακρωτηριασμένη: πατέρας, μητέρα και γιος παραλυμένοι στις κεραίες μιας άλλης Βαβέλ, με την εμετική νεκρώσιμη δυσωδία των ψυχών να αναδύει μια εφιαλτικά μπρουτάλ και αμοραλιστική ατμόσφαιρα. Δηλώνοντας πιο καθαρά από ποτέ πως το πρόβλημα είναι μέσα μας, ένα αδηφάγο θηρίο που κατασπαράσσει κάθε εσωτερική διάσταση.


Για πρώτη φορά ο Ceylan θα δώσει και μια ολοφάνερη αιτιολογία στην μισάνθρωπη μακέτα του: την έλλειψη κινήτρων για ζωή. Η οκνηρία παρατηρείται σε όλους τους ήρωες, άλλοτε γραφικά γιος) και άλλοτε υπονομευτικά (μητέρα), σηματοδοτώντας την πνευματική παράλυση. Μια οκνηρία που τοποθετεί την αλλοπαρμένη σάρκα σε έναν μεθυστικό χορό διαφθοράς, με τα ανεξέλεγκτα πέλματα να λυσσομανούν στην έκφυλη πίστα της ζωής. Η οκνηρία και η έλλειψη κινήτρων για ζωή διακωμωδούνται σε όλο το εύρος της ταινίας: η αποδοχή του πατέρα να φυλακιστεί είναι χαρακτηριστική περίπτωση. Ενώ, η ομαλώς τεκμηριωμένη ανθρώπινη ασυνειδησία κορυφώνεται στην τελική ειρωνική σκηνή, όπου ο πατέρας προσπαθεί να εξαγοράσει την άνευ ζωτικότητας ύπαρξη του με μια εξίσου κενή ζωή! Επίσης, εντυπωσιακός είναι ο τρόπος που εμφανίζεται το παρελθόν, καθώς η μνήμη ενος χαμένου παιδιού επισκέπτεται τα μέλη της οικογενείας επιφέροντας τους μια αδικαιολόγητα τρομοκρατική ατμόσφαιρα ενοχής, φόβου και τύψεων.


Θα ήταν επίσης αδικαιολόγητο να μην αναφερθούμε στη φωτογραφία, οπου ο Gökhan Tiryaki κάνει εκπληκτική δουλειά. Μια δουλειά που στοιχειώνει τα φλας κάθε φωτογράφου και τα πινέλα κάθε ζωγράφου και δίνει ένα άριστο πρότυπο σε κάθε κινηματογραφιστή! Ο θεατής δεν έχει παρά να παραδοθεί στην ευρηματική πολυσημία της εικόνας, οπου τα χρώματα φλερτάρουν επώδυνα με το γκρίζο σε ένα απερίγραπτου κάλλους οπτικό αποτέλεσμα. Και σε συνδυασμό με τις πανταχού παρούσες και καθόλου καθαρτήριες γκριζαρισμένες νεροποντές επιτυγχάνουν αρτίως την ψυχική αποσύνθεση των ηρώων και του δράματος (βλέπε την τελική σκηνή, όπου τίποτα δεν μπορεί να σε απαλύνει).


Αν κάτι κάνει τους "Τρεις Πιθήκους" να ξεχωρίζουν απ' τις λοιπές ταινίες του Nuri Bilge Ceylan, αυτό είναι η αυξημένη μυθοπλασία στο σενάριο. Αν και είναι ευδιάκριτη η αφηγηματική αμηχανία στα άγνωρα αυτά λημέρια, ο Τούρκος σκηνοθέτης κάνει φιλότιμες προσπάθειες, ενα στοιχείο που κρατάμε πολύ καλά για το μέλλον. Αρκεί μόνο να θυμηθούμε την εξέλιξη που έχει επιδείξει στην εξέλιξη της φιλμογραφίας του σχετικά με τον ήχο. Αρχικώς στο "Kasaba", ο Ceylan, ελέω και του οικονομικού προϋπολογισμού, απαξιώνει τον ήχο και επιδίδεται αποκλειστικώς στο οικείο πλανοθετικό κομμάτι. Σταδιακά, με αποκορύφωμα το Iklimler, εντάσσει και τον ήχο λειτουργικά στις ταινίες του. Για να φτάσουμε στο "Üç Maymun", όπου το τρίξιμο μιας πόρτας και το θρόισμα της κουρτίνας γίνονται κορυφωτικά και αναπόσπαστα στοιχεία του δράματος. Αν σημειωθεί η αντίστοιχη πρόοδο όσον αφορά και τη μυθοπλασία, τότε το μέλλον ίσως μας επιφυλάσσει έναν ολοκληρωτικά τελειοποιημένο κινηματογράφο!


Βαθμολογία: 8/10



Trailer

No comments:

Post a Comment

If you are a blogger, you know what to do :-D

If you are not, just select profile "Name/URL".
In "Name": put your name or any nickname (facebook profile name etc).
In "URL": put a link to your site, facebook profile etc (or leave blank).
Click "Subscribe by email" to get notified for new comments on this post.

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...