American Gangster

Σκηνοθεσία: Ridley Scott
Παραγωγής: Usa / 2007
Διάρκεια: 157'



Ο Ridley Scott, μετά από μια σειρά μάλλον άτολμων και αδιάφορων ταινιών, επιστρέφει με αυτό το γκανγκστερικό δράμα για να πείσει (πρωτίστως τον εαυτό του) πως εκτός από ένας καλός επαγγελματίας και συνεργάτης των Αμερικάνικων studio, είναι και ένας αξιόλογος εν δυνάμει καλλιτέχνης.


Όλα ξεκίνησαν απ' τον σεναριογράφο Steven Zaillian, που ανακαλύπτοντας ένα άρθρο του Mark Jacobson, ανέστησε την ιστορία του μεγαλύτερου κυκλώματος ναρκωτικών στην Αμερική περί την δεκαετία του '70: όπου στην ουσία ξεσκεπάστηκε ένα τεράστιο πέπλο διαφθοράς που έκρυβε την ανάμειξη πολυάριθμων αστυνομικών (που μάλιστα βρίσκονταν στην κορυφή της πυραμίδας εξουσίας) σε καταστάσεις του "λευκού" κυκλώματος. Εμείς παρακολουθούμε τις μέρες ενός Αφροαμερικάνου που ονομάζεται Λούκας (Denzel Washington), ο οποίος εκπροσωπεί την πρόοδο, τη φιλοδοξία αλλά και τον επαγγελματισμό. Ο Λούκας, ξεκινώντας ως ένας τυπικός σοφέρ, ανεβαίνει τα σκαλιά της νύχτας και καθιερώνεται ως ο κυρίαρχος μεγαλέμπορος ναρκωτικών στη Νέα Υόρκη. Στην πορεία του υποβοηθάται, αλλά και παγιδεύεται ταυτοχρόνως, από την συνεργασία με την πολυάριθμη φαμίλια του. Σύντομα, η παρουσία του θα γίνει αντιληπτή από την αστυνομία. Ο Ρίτσι (Russell Crowe) απ' την άλλη είναι ένας τίμιος αστυνομικός (η εξαίρεση ασφαλώς) του οποίου την δράση για την πάταξη του εγκλήματος θα παρακολουθήσουμε εμείς παράλληλα.


Κατ' αρχήν, με αφορμή αυτήν την ταινία, θα ήθελα να σχολιάσω την πολλές φορές εξαναγκαστική τακτική ταινιών να αναφέρουν πως βασίζονται σε πραγματικά γεγονότα (δεν αναφέρομαι συγκεκριμένα στο American Gangster). Οι ταινίες σε όλες τις περιπτώσεις αποτελούν την αντανάκλαση ή καλύτερα την κατασκευή μιας κάποιας πραγματικότητας. Είναι πασιφανές πως δε μπορούμε να μιλήσουμε για αυτούσια πραγματικότητα σε μια ταινία, καθώς παρεμβάλλεται η "τεχνητή" και πολυδιάστατη κινηματογραφική διαδικασία. Όμως, όσον αφορά τον ρεαλισμό, μια δημιουργία έχει την "υποχρέωση" να μπορεί δυνητικά να αποτελέσει κομμάτι του υπαρκτού κόσμου. Έτσι, η τακτική-επιλογή ταινιών να διατυμπανίζουν πως είναι βασισμένες σε πραγματικά γεγονότα, ως ένα βαθμό μου μοιάζει περιττή απ' τη στιγμή που οι ταινίες "υποχρεούνται" να είναι πραγματικοφανείς. Ενώ επίσης, στη χειρότερη περίπτωση, την εκλαμβάνω ως ένα εργαλείο στα χέρια κάθε σεναριογράφου για να "καπελώσει" τις αναπαραστατικές αδυναμίες ενός film και να πείσει πλαγίως το θεατή για τον φαινομενικό ρεαλισμό των πραγμάτων.

Εδώ, ο Ridley Scott κυρίως με τα αγαπημένα του κοφτά πλάνα καταφέρνει να μας μεταφέρει στην Αμερική της πολεμικής περιόδου του Βιετνάμ. Η ηθική και η πολιτική αποδιοργάνωση είναι διάχυτη παντού, ενώ η κοινωνία καταρρέει ποικιλοτρόπως. Τα πλάνα αναπαράγουν τα χρονικά ενός πολυεδρικού ξεπεσμού, ενώ ο ρυθμός που αποκτά το film χάρις την σεναριακή εξέλιξη, τη σκηνοθεσία και τη μουσική, καθιστά κάθε πλάνο ενα αλλεπάλληλο χτύπημα στην κοιλιακή χώρα. Ο κόσμος της νύχτας και των ναρκωτικών μέσα απ' τα ματιά των ρυθμιστών: ενα σύμπαν βραχνιασμένο και παραλυμένο απ' τη διαφθορά, τη στιγμή που η τραγικότητα του πολέμου αφανίζει κάθε ελπίδα. Σε αυτή την προσπάθεια του ο Ridley Scott έχει συνοδοιπόρους τους αναγνωρίσιμους πρωταγωνιστές του (Denzel Washington, Russell Crowe), που παραθέτουν μάλλον αναμενόμενες ερμηνείες.


Μιας και παραπάνω παρομοιάσαμε τις ταινίες ως κατασκευές, νομίζω πως το American Gangster επιχείρησε σαν κατασκευή να ακολουθήσει τα χνάρια του ανυπέρβλητου "Godfather": πειράζοντας ελαφρώς και αντικαθιστώντας την κλασσική Σικελική φαμίλια με την πιο άναρχη και ασυγκρότητη Αφροαμερικάνικη του πρωταγωνιστή και επιχειρώντας την μετατροπή των αστυνομικών σε πιο ζωηρές φιγούρες στη πιάτσα των δρόμων με την παράλληλη εκτόπιση των λοιπών gangsters. Εμφανής είναι και η προσπάθεια του Ridley Scott, με διαλεκτικά και σκηνοθετικά τρικ κυρίως, να βυθίσει την ταινία του στην πιάτσα της νύχτας, μια προσπάθεια που μοιάζει όμως πολύ πιεστική για να είναι αποδοτική. Ακόμα, το δημιούργημα του 70χρονού πλέον σκηνοθέτη δε μπορεί να αποδώσει το βάθος των χαρακτήρων του Godfather. Κι' αυτό γιατι εστιάζει σε λιγότερα πρόσωπα παραμελόντας χαρακτηριστικά κάποια άλλα (με χαρακτηριστικότερη περίπτωση τη γυναίκα του Λούκας), ενώ και ο Λούκας (όσο και αν θέλει ο Denzel Washington) δε μπορεί σε καμία περίπτωση να φτάσει χαρακτηρολογικά το βάθος του Κορλεόνε.


Συνοψίζοντας, το American Gangster αποτελεί μια καλή επιλογή, ιδίως αν είστε fan των ταινιών του είδους. Μα κυριότερα, αποτελεί την αξιοπρεπή επανεμφάνιση του Ridley Scott, επισημαίνοντας μας πως αν του επιτραπεί μπορεί ακόμα να φτιάξει το δικό του παιχνίδι.


Βαθμολογία: 7/10



Trailer