Cat on a Hot Tin Roof (Λυσσασμένη Γάτα)

Σκηνοθεσία: Richard Brooks
Παραγωγής: USA / 1958
Διάρκεια: 108'



Ο Tennesse Williams μπορεί να μεγαλούργησε στη θεατρική τέχνη, όμως το σπέρμα του διαπότισε και αυτή του κινηματογράφου, καθώς δεκάδες έργα του μεταφέρθηκαν σε αυτόν. Με χαρακτηριστικότερα την ταινία που παρουσιάζουμε και το "A Streetcar Named Desire". Ωστόσο, θα σας συμβούλευα να μην υποπέσετε στο σφάλμα της άμεσης σύγκρισης κινηματογραφικής και θεατρικής εκδοχής. Γιατί κάτι τέτοιο, όποιας μορφής Τέχνες και να εμπλέκονται στο ζύγιασμα, είναι εξ' ορισμού ανέφικτο. Το "Cat on a Hot Tin Roof" αποτελεί ένα κλασσικό αριστούργημα, υπό την επαγγελματική σκηνοθεσία του Richard Brooks και τις χαρισματικές ερμηνείες των Paul Newman, Burl Ives και της Elizabeth Taylor.

Τι είναι όμως αυτό που κάνει μια ταινία να χαρακτηρίζεται ως κλασσική; Ο χαρακτηρισμός μιας ταινίας ως κλασσικής επέρχεται, συνήθως, αρκετά χρόνια μετά τη γέννηση της και δηλώνει πως η ταινία, ιδιοσυγκρασιακά, υπερβαίνει την εποχή της γέννησής της και έχει μια ευρύτερη απήχηση. Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, η κατάκτηση του ορισμού “κλασσική” για μια ταινία επιτυγχάνει και τον εξωραϊσμό τυχόν ελαττωμάτων, που γίνονται πλέον εμφανή μετά το πέρας της εποχής. Πως προκύπτει όμως ο χαρακτηρισμός μιας ταινίας ως κλασσική; Όπως προείπαμε, συνήθως ο χαρακτηρισμός αυτός επέρχεται για μια ταινία αρκετά χρόνια μετά τη γέννηση της. Και προκύπτει από την αναγκαιότητα (αν αποδεχτούμε πως υπάρχει τέτοια) να σηματοδοτηθούν εκείνες οι ταινίες που υπερβαίνουν την χρονολογική εποχή τους, όντας ταυτόχρονα και αντιπροσωπευτικές μιας (συνήθως) παρελθούσας κινηματογραφικής εποχής.


Οι δύο γιοι μετακομίζουν με τις οικογένειες τους στη βίλα του ευκατάστατου, αλλά και ετοιμοθάνατου πατέρα τους (Burl Ives), για να γιορτάσουν τα 65α γενέθλιά του. Ο πρωτότοκος, ο Cooper, έχει παντρευτεί την πιο μισητή γυναίκα, έχει αραδιάσει πέντε παιδιά και είναι επαγγελματίας δικηγόρος, συμβαδίζοντας απόλυτα με τα κοινωνικά πρότυπα της οικογενειακής ευτυχίας. Ο Brick (Paul Newman) είναι ενας πρώην διάσημος αθλητής, και νυν αλκοολικός, που είναι ταγμένος στην απόλυτη άρνηση. Η Maggie (Elizabeth Taylor), η όμορφη και ανέγγιχτη γυναίκα του, παρουσιάζεται σχεδόν υστερική, αδυνατώντας να βρει τη θέση της τόσο στην ίδια της την οικογένεια όσο και στην οικογένεια του συζύγου της. Και όλοι οι ήρωες του δράματος (εξαιρουμένου του Brick) βρίσκονται στην πατρική κατοικία προσπαθώντας να ηγηθούν στην κληρονομική κούρσα. Μόνο που ο Big Daddy δε γνωρίζει την ακριβή κατάσταση της υγείας του.

Ποια όμως είναι η Λυσσασμένη Γάτα του τίτλου; Η λυσσασμένη γάτα είναι εκείνη η γυναίκα που τρελάθηκε από περιφρόνηση. Είναι η γυναίκα που αδυνατεί να βρει την αγάπη αλλά και την ταυτότητα μέσα στο σπίτι της, και στρέφεται στην υποκριτική κοινωνία, επιδιώκοντας την ανέλιξη της σε αυτή. Η γυναίκα αυτή είναι η εύφλεκτη Elizabeth Taylor, που ως ηρωίδα αναμένεται να διαδραματίσει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο. Αναλαμβάνοντας να αποδώσει τη στροφή του ατόμου στα υλικά αγαθά, στην υποκριτική πραγματικότητα, ως απόρροια της εσωτερικής κενότητας που υπαγορεύει η έλλειψη συναισθημάτων με τα κοντινά της πρόσωπα.


Ο Richard Brooks θα μας χαρίσει το απόλυτο τσαλάκωμα της οικογενειακής ευτυχίας. Το τσαλάκωμα αυτό γίνεται εκκωφαντικό ξέσκισμα κατά τη δραματουργική καταιγίδα του δεύτερου μέρους. Ενώ στο πρώτο μέρος, η αριστοτεχνική σκηνοθεσία, με τη θέση της κινηματογραφικής μηχανής, έχει υπαινιχτεί με παμπόνηρο τρόπο το τι θα επακολουθήσει. Η οικογενειακή ευτυχία, που πηγάζει από τη φαινομενική εικόνα που χτίζει η θεσμική θέση της οικογένειας στην κοινωνία, δεν είναι παρά ένα ψέμα. Καθώς ο Richard Brooks θα τρίψει την επιχρυσωμένη επιφάνεια της, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με οικεία μυστικά και με αλήθειες που κοιμούνται κάτω από χρόνια επουλωμένες πληγές. Αξιοπρόσεκτος είναι και ο τρόπος που ο Richard Brooks εναντιώνεται σε κάθε τύπου κοινωνικό επινόημα. Τοποθετώντας στο στόχαστρο του τόσο την εκκλησία όσο και τους τοπικούς άρχοντες, κατηγορώντας ευθέως τα κοινωνικά επινοήματα για την ανισότητα του "φαίνεσθαι" με το "είναι".

Αλλά πριν πούμε οτιδήποτε άλλο, θα ήταν μάλλον χρήσιμο να μιλήσουμε για τους ήρωες. Ο Paul Newman ενσαρκώνει μια αλκοολική και αρνητική περσόνα. Έχει γαλουχηθεί και αυτός στην επιφανειακή λάμψη της κοινωνίας , όντας αθλητής και συνεπώς μέρος του star system. Ο ίδιος παρουσιάζεται συντετριμμένος μετά το θάνατο του κολλητού φίλου του Skyper, για τον οποίο σε μεγάλο βαθμό αισθάνεται ένοχος. Αυτή η απώλεια τον έφερε απότομα αντιμέτωπο με την υποκρισία του Δυτικού τρόπου ζωής. Και η άρνηση του για τα πάντα αποτελεί και την ταφόπλακα του. Ωστόσο, η άρνηση του δε σημαίνει άρνηση για ζωή, αλλά άρνηση για συμμετοχή σε μια εκφυλισμένη ζωή (η σημασία που δίνει στο χαμό του φίλου του υποδηλώνει την αναγκαιότητα και τη σημαντικότητα των προτύπων στις κοινωνίες όπου θεριεύει η υποκρισία και τα θεσμικά επινοήματα).

Ο πατέρας από την άλλη είναι ενας άνθρωπος απόλυτα επιτυχημένος όσον αφορά την οικονομική του καριέρα. Για να κατορθώσει αυτό το επίτευγμα, ως ένας άλλος Kane, πέρασε σε μια συναισθηματική απονεύρωση. Δεν αγαπάει ποτέ κανέναν, δεν ενδιαφέρεται για κανέναν. Είναι μια κυνική φυσιογνωμία, απόλυτα εναρμονισμένη με την καταναλωτική μανία της εποχής του, που υποκαθιστά τα συναισθήματα με υλικά αγαθά και με χρήμα. Όμως η ζωή δε μετριέται με το χρήμα. Η ζωή μετριέται με την αγάπη, η ζωή μετριέται με τον πόνο, όπως μας αποκαλύπτεται σε έναν απολαυστικό διάλογο που έχει με τον Paul Newman, μεταξύ βογγητών και μύχιων βουητών.

Για να κλείσω αυτό το αδόμητο κείμενο, που μοιάζει περισσότερο με μια καταγραφή παρατηρήσεων, θα ήθελα να αναφέρω πως το "Cat on a Hot Tin Roof" είναι πλούσιο σε συμβολισμούς. Θα ήθελα να αναφέρω μερικούς από αυτούς τους οποίους απόλαυσα. Ο Cooper δεν είναι τυχαία δικηγόρος, είναι ένας άνθρωπος που έχει εναρμονιστεί επαγγελματικά με την ψευτιά της εποχής του. Ακόμα, τα παιδιά του Cooper αποκαλούνται διαρκώς "άλαιμα", όχι τυχαία. Ο λαιμός, εκτός των άλλων, είναι εκείνο το σημείο του σώματος που στηρίζει και κατευθύνει το κεφάλι. Τα παιδιά λοιπόν αυτά (όπως και κάθε παιδί σε οποιαδήποτε οικογένεια που συμβαδίζει με τις αρχές των κοινωνικών-θεσμικών επινοημάτων) στερούνται κατεύθυνσης, καθώς οι γονείς τους είναι τουλάχιστον ανεπαρκείς στο να συμβάλλουν στην ορθή διαπαιδαγώγηση τους.


Βαθμολογία: 9/10