Klopka (Η Παγίδα)

Σκηνοθεσία: Srdjan Golubovic
Παραγωγής: Serbia / Germany / Hungary/ 2008
Διάρκεια: 106'






Αν και είχα, ανεπισήμως, αποφασίσει να αναφέρομαι τόσο από αυτόν τον ιστιοχώρο (της Ομάδας) όσο και από τον προσωπικό μου (cine-theasi.blogspot.com) μόνο σε ταινίες που με έχουν σημαδέψει, το Klopka με έριξε αναπόφευκτα στην παγίδα να παραβιάσω αυτή την άτυπη συμφωνία. Δεν το θεωρώ τίποτα παραπάνω από μια αδιάφορη ταινία, ωστόσο θέλοντας να εκφράσω την αντίθεση μου με το σύνολο της κριτικής(ή αυτοί είδαν άλλη ταινία, ή εγώ) θα προσπαθήσω να αναρτήσω ένα κείμενο για την ταινία!

Στις προθέσεις του κύριου Golubovic διαβλέπω τη διάθεση να προβληματίσει πάνω σε καίρια ζητήματα. Το βάρος της ανθρώπινης ζωής για μια άλλη, είναι η κύρια θεματική της ταινίας. Αυτός ο Σωκρατικός στοχασμός που προσφάτως απέδωσε ευστοχότερα και αληθοφανέστερα ο αειθαλής Woody Allen(στο Cassandra's Dream), όταν μάλιστα η κρίση αυτή, βαραίνει ένα "θνητό" μυαλό. Και όταν η μία ζωή συνενώνεται υπό τα πατρικά δεσμά αυτού που καλείται να αποφασίσει, ενώ η άλλη είναι πέρα για πέρα ξένη. Μια κουκίδα στην στρατόσφαιρα του κόσμου, ένα όνομα στις πολυάριθμες σελίδες ενός τηλεφωνικού καταλόγου. Το ζιζάνιο έχει μπει, και η απόφαση θα δοκιμάσει την ηθική και τις αξίες καθώς και τα όνειρα του πατέρα. Μετ' έπειτα ο ξεπεσμός των αξιών βρίσκεται θεματικά σε υψηλή θέση στην ταινία. Όπου αποτυπώνεται στην έλλειψη της ενότητας της οικογένειας, στην βασιλική θέση που κατέχει το χρήμα αλλά και την αναξιοκρατική διαχείριση του, την έλλειψη συμπόνιας στον πάσχων συνάνθρωπο καθώς και τις προφανής αδυναμίες της ανθρώπινης φύσης.

Όπως διαβλέπουμε μια σειρά από σημαντικά ζητήματα θίγονται, ή θέλουν να θιχτούν στον θεατή. Μόνο που αυτό δεν θα γίνει ποτέ κατά τη γνώμη μου. Γιατί για να καταφέρεις να προβληματίσεις, πρέπει να διαμορφώσεις τις συνθήκες κατά τις οποίες ο θεατής εθελούσια και πρόθυμα θα σε ακολουθήσει. Για να γίνει αυτό, βασικό στοιχείο είναι η αληθοφάνεια του σεναρίου, η πειστικότητα των ρόλων, αλλά και η αφηγηματική δυνατότητα του κινηματογράφου ως μέσω. Όλα αυτά εγώ τα βρήκα πολύ ρηχά και επιφανειακά στην ταινία, με αποτέλεσμα να μην μπω ποτέ σε αυτή και αντίθετα να μου προξενήσει ένα μικρό αίσθημα χλεύης(όσο και αν ντρέπομαι για αυτό που λέω)!

----------------- S P O I L E R S -----------------

Αριθμώ ατοπήματα:
1. Η επιτηδευσιμότητα και το φτιαχτό σύμπαν που διέπει σχεδόν κάθε κρίσιμη σκηνή του σεναρίου. Θα αναφέρω χαρακτηριστικά παραδείγματα... Α) Στην κρίσιμη σκηνή όπου παρουσιάζεται στον πατέρα ο εντολέας θανάτου. Αν και ο πατέρας ζυγίζει πολλάκις την πρόταση, καλούμενος να αντιμετωπίσει την κατασπαρακτική συνείδηση του και την καθημερινή επιδείνωση της υγείας του γιου του, δεν εξασφαλίζει ούτε στο minimum την τιμιότητα και την αξιοπιστία του παντελώς άγνωστου εντολέα. Και είναι σαφές πως ο εντολέας δεν πληρώνει την σωτηρία του γιου του, αλλά την αφάνιση ενός ξένου! Κάτι που συνεπάγεται πως δεν είναι ελεήμονας του πατέρα, αλλά συνέταιρος σε ένα βρώμικο κόλπο. Β) Η ύπαρξη της γυναίκας του αδικοχαμένου άντρα είναι εξωπραγματική. Όσο και αν θέλει να μας πείσει ο Gabulovic ότι ο κόσμος είναι μικρός, αδυνατώ να χωνέψω πως ο πατέρας καλείται να θανατώσει τον άντρα της μοναδικής γυναίκας που ξέρει! Και μάλιστα πως το θύμα προέρχεται από την ίδια του τη γειτονιά! Όλα αυτά συμβαίνουν με μοναδικό σκοπό τον αχρείαστο μελοδραματισμό που επιφυλάσσει το τέλος. Γ) Όταν σαν βόμβα σκάει η είδηση ότι η οικογένεια χρειάζεται τόσα χρήματα για την θεραπεία του γιου της, δεν μπορώ να πιστέψω πως η αναζήτηση της εξαντλείται στο πρώτο τραπεζικό δάνειο και στο να βάλει μια αγγελία. Δεν υπάρχει ούτε ένας διάλογος με κάποιον συγγενή. Η πραγματικότητα της ταινίας είναι τόσο κενή και επιτήδεια και εγώ όχι τόσο καλοπροαίρετος για να ενδώσω! Δ) Ενώ τέλος η σκηνή βάση της οποίας ο πατέρας ανακαλύπτει την γεωγραφική θέση, του εξαφανισμένου μέχρι στιγμής, εντολέα είναι το λιγότερο γραφική! Πρέπει να την δείτε για να καταλάβετε! Επιεικώς απαράδεκτη!

2) Οι ρόλοι δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια μελό καρικατούρα στην επιφάνεια του θέματος. Μια ταινία που έχει να επεξεργαστεί αυτή την τρομακτική θέση του γονιού δε μπορεί να στηρίζεται εξ ολοκλήρου στην δράση. Δεν υπάρχουν κάδρα που να απομονώνουν την θλίψη και το αδιέξοδο του πατέρα, ενώ είναι το λιγότερο απαραίτητα. Όπως απαραίτητη είναι και το σταμάτημα του χρόνου για να εμβαθύνουμε στο συναίσθημα της κατάστασης. Δε μπορώ να πιστέψω πως η οδύνη του περιγράφεται και εξαντλείται με το να σπάει αδιάκοπα πράγματα, να φθείρει ξένες περιουσίες και άλλες εξωπραγματικές σκηνές. Επίσης, το βάρος της περιγραφής της θέσης, δεν επωμίζεται η ερμηνεία και η οριοθέτηση της τραγικής του φιγούρας στο σύμπαν της ταινίας όπως θα ήταν αναμενόμενο. Αλλά η περιγραφή της θέσης γίνεται με έναν επιτήδειο μελοδραματισμό, απεικονίζοντας τον μετά από κάθε απροσδόκητο επεισόδιο της υγείας του γιου του. Ακόμα ο ίδιος ο γιος δεν πείθει ως σοβαρά ασθενής. Καθώς οι εξάρσεις στην κατάσταση της υγείας του μοιάζουν περισσότερο με νεκρανάστημα παρά με λογική πορεία ενός σοβαρά ασθενή. Η μητέρα σαν πρόσωπο καμιά στιγμή δεν πείθει. Η αποτύπωση της οικογένειας, ανήμπορη να κάνει έναν διάλογο σε αυτή την κρίσιμη κατάσταση και η μονόπλευρη περιγραφή της είναι επίσης ένα σοβαρό ζήτημα.

3) Το ευρύτερο περιβάλλον περιγράφεται με ιδιαίτερη ωμότητα και χοντροκοπιά προκαλώντας αποστροφή παρά προβληματισμό. Η ειρωνική ματιά στο τραπεζικό σύστημα με το μέγεθος της υπερβολής που την διακατέχει, στη σκηνή που χρησιμοποιείται, την μετατρέπει από εύστοχο κοινωνικό σχόλιο σε γελοιότητα. Όπως το ίδιο συμβαίνει και με την σκηνή στην τάξη της μητέρας, όπου η θρασύτητα της μαθήτριας δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να δικαιολογηθεί ρεαλιστικά. Θέτοντας με αυτόν τον τρόπο σε αναπηρικό καροτσάκι την πρόθεση για κατάδειξη της υπαρκτής περιφρόνησης και αδιαφορίας του ανθρώπου προς τον συνάνθρωπο. Όπως επίσης και το σχόλιο για την χρήση του χρήματος σε άνευ ουσίας θέματα, για μένα παίρνει διαστάσεις χοντράδας που δεν αρμόζει σε κινηματογραφική ταινία! Τέλος η σκηνή που ο πατέρας καλεί τον εντολέα έξω απ' το σπίτι του είναι πέρα για πέρα απαράδεκτη. Δεν είναι δυνατό να χτυπάς το αυτοκίνητο για να ηχήσει ο συναγερμός και να περιμένεις πάνω από αυτό, αδιαφορώντας για την ύπαρξη γειτόνων-περαστικών, κρατώντας όπλο σε περίοπτη θέση.

Τέλος! Κουράστηκα να απαριθμώ λάθη αν και θα μπορούσα να γράφω για ώρες! Η ταινία στα θετικά της έχει μια-δυο ανεκτές σκηνές. Το μόνο που μου μένει λοιπόν είναι η σκηνοθετική δεινότητα της τελευταίας σκηνής της δολοφονίας του πατέρα! Η οποία είναι σε αντίθεση με το υπόλοιπο film πέρα για πέρα εμπνευσμένη!

---------------------------------------------------

Βαθμολογία 3/10

ΥΓ. Αντρέα ξέρω πως σε στεναχωρώ(!), όμως σε καλώ να πάρεις θέση υπέρ της ταινίας με λογικά επιχειρήματα!