Χρυσόσκονη

Σκηνοθεσία: Μαργαρίτα Μαντά
Παραγωγής: Greece / 2009
Διάρκεια: 85'



Αυτή είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία της Μαργαρίτας Μαντά. Με πλούσιο κινηματογραφικό βιογραφικό, όντας συνεργάτιδα του Θεόδωρου Αγγελόπουλου και της Όλγας Μαλέα μεταξύ άλλων. Η "Χρυσόσκονη" είναι μια ταινία επανεξέτασης των αστραπιαίων αλλαγών της καθημερινότητας και μια ταινία συναισθηματικής νοσταλγίας του πιο "ανθρώπινου" παρελθόντος.

Όπως μας εξομολογήθηκε η σκηνοθέτις στα πλαίσια του Fog Films, η ταινία προέκυψε απ' την ανάγκη της να εκφράσει τον προβληματισμό και την απέχθειά της για μια πόλη που αλλάζει διαρκώς. Που αλλάζει με χυδαίο τρόπο, αφήνοντας ελάχιστο χώρο και χρόνο στο ανθρώπινο. Μετατρέποντας μας σε κυνηγούς (και δούλους ταυτόχρονα) μιας νέας τάξης πραγμάτων και ενος νέου κομπιουτεραρισμένου και στείρου τρόπου ζωής, που έχουμε αποδεχθεί και καθιερώσει με τη χλιαρή συναίνεση μας και κυρίως με τη συναισθηματική μας αδράνεια.


Η πλοκή έχει να κάνει με τρία αδέρφια που βρίσκονται στο μεσοδιάστημα της λήψης μιας απόφασης, αυτή της κατεδάφισης και της πώλησης του πεπαλαιωμένου πατρικού σπιτιού. Τα οικονομικά οφέλη αυτονόητα. Ο αδερφός, ενας δραστήριος δικηγόρος, υποστηρίζει ένθερμα την λύση της αντιπαροχής. Τη στιγμή που η μία αδερφή τείνει συγκαταβατικά προς το μέρος του, ενώ η έτερη εναντιώνεται πεισματικά, μη όντας διατεθειμένη να αποχωριστεί τις ανήλικες και νοσταλγικές μνήμες του παρελθόντος που είναι συνδεμένο με το πατρικό σπίτι.

Η πλοκή είναι κυρίως προσχηματική. Η Μαργαρίτα Μαντά χρησιμοποιεί εργαλειακά τις αποκλίνουσες ζωές των τριών αδερφιών με φόντο τη σύγχρονη Αθήνα για να περιγράψει καθολικά το σημερινό τοπίο της πόλης. Ένα τοπίο πλήρους αποξένωσης. Αισθητικής και βιοτικής χυδαιότητας. Ένα τοπίο τρέλας! "Τι συμβαίνει πια σε αυτή την πόλη;" αναρωτιέται η συναισθηματική πρωταγωνίστρια. Μυρίζεις τον αέρα. Αλλαγμένος και αυτός. Μυρίζει τις κομπρέσες μιας οπισθοδρομικής ανάπτυξης. Άνθρωποι φοβισμένοι, σκυφτοί, που τρέχουν να προλάβουν το χρόνο. Ποιος χρόνος σου ανήκει, όταν το βλέμμα δεν κάθεται στο χώρο;


Κινηματογραφικά η Μαντά παίρνει ενα σημαντικό ρίσκο για μεγάλου μήκους ταινία. Παρουσιάζει την αφήγηση μέσω πλάνων που κινηματογραφούν τις μονωμένες ζωές των ηρώων και των υποηρώων. Αποξένωση σημαίνει η μόνωση του εγώ από το περιβάλλον. Έτσι και οι επιμέρους σεκάνς δε βρίσκουν σημεία τομής. Πρόκειται για αυτοτελείς σκηνές αστικής αποξένωσης. Για τη γιγάντωση του "εγώ". Μες σε ζωές ανέραστες, δίχως άγγιγμα. Η Αθήνα ως φόντο παρέχει τα πρωτογενή υλικά, και το ενίοτε ευφυές και ενίοτε εκβιαστικό σενάριο επιτυγχάνει, έστω κομπιάζοντας, το στόχο του.

Το πρόβλημα στη δομή του φιλμ θα φανεί όταν θα χρειαστεί οι επιμέρους ιστορίες να συρραφθούν. Η Μαντά προσφεύγει στους οικογενειακούς δεσμούς των ηρώων. Και μας παρουσιάζει μια καραμελωμένη εκδοχή συμφιλίωσης. Δίχως υπόβαθρο, στοχεύοντας αποκλειστικά στη συναισθηματική λύτρωση. Και έτσι τελικά, πίσω από την φαινομενική αθωότητα της χρυσόσκονης, κρύβεται η καμουφλαρισμένη ενοχή της παραίτησης και της εύκολης δικαίωσης.


Εν τέλει, η "Χρυσόσκονη" βασίζεται στην καλή πρόθεση του θεατή, δίχως κάποιο εμβαθές κοινωνικοπολιτικό υπόβαθρο. Είναι μια ταινία που εναντιώνεται αυστηρώς συναισθηματικά, και επί της ουσίας κάπως αναιμικά, στο αστικό "τρεχαντήρι" του Δυτικού πολιτισμού. Ζητώντας απ' τον θεατή την επανεξέταση της ακατάσχετης ροής των αλλαγών που έχουμε υποθάλψει αβίαστα στη ζωή μας.


Βαθμολογία: 4,5/10

Mary and Max (Μαίρη και Μαξ)

Σκηνοθεσία: Adam Elliot
Παραγωγής: Australia / 2009
Διάρκεια: 92'



Ο Adam Elliot συναντάει τους Philip Seymour Hoffman και Toni Collette που αναλαμβάνουν τα φωνητικά που αντιστοιχούν στους 2 animated πρωταγωνιστές του τίτλου, Max Jerry Horovitz και Mary Daisy Dinkle αντίστοιχα. Οι δυο τους είναι στενοί, πολύ στενοί, φίλοι δια αλληλογραφίας παρά την χαοτική διαφορά ηλικίας. Η επικοινωνία τους αποτελεί προσωπική όαση, αλλά και συναισθηματική σύγχυση, που δίνει ένα νόημα στην πληκτικά αδιάφορη και ψυχωτικά περιθωριοποιημένη καθημερινότητά τους.

Ανώδυνα καταθλιπτικό, ζαχαρωμένα μελαγχολικό, ξεκαρδιστικά αφελές και λαχταριστά απολαυστικό το "Mary and Max" είναι μια ταινία καταδικασμένη να αγαπηθεί από το κοινό δίχως δεύτερη κουβέντα. Η πυκνογραμμένη αφήγηση τρέχει με βομβαρδιστικούς ρυθμούς. Έτσι ο θεατής εκτίθεται σε έναν μεγάλο όγκο πληροφορίας, ο οποίος αποτελεί ένα επιδερμικό σχόλιο σε διάφορες σύγχρονες συνιστώσες, αλλά και μια εξομολογητική ιστορία πάνω στις ανθρώπινες σχέσεις.


Η Mary και ο Max μοιάζουν. Είναι δυο περιθωριοποιημένοι τύποι που πληρώνουν το μάρμαρο της μη δημοφιλίας με την κατάθλιψη. Ή αντίστροφα, είναι δυο καταθλιπτικοί άνθρωποι, που πληρώνουν αυτή την παθογένεια με την περιθωριοποίηση τους. Και οι δύο ζουν σε εναν απρόσωπο κόσμο που τους ξερνάει και τους απορρίπτει καθημερινά χωρίς ποτέ να μπει στη διαδικασία να τους κατανοήσει, κρίνοντας τους αυστηρά και μονομερώς απ' το περίβλημα και τα στοιχεία της πρώτης εντύπωσης. Και οι δύο πάσχουν απ' τα ίδια συμπτώματα. Έτσι ηχούν στις ίδιες συχνότητες. Η επικοινωνία τους, αυτή η τόσο έντονη και περιπετειώδης επικοινωνία, παρ' οτι εξ' αποστάσεως, σύντομα θα γίνει λόγος ύπαρξης. Μαζί θα ανακαλύψουν το αντίδοτο στην πάθηση τους. Ή, καλύτερα, στην πάθηση του κόσμου: όπως χαρακτηριστικά διαπιστώνει ο Max, ο άνθρωπος είναι μια φυσική μάζα από ατέλειες. Εντός και εκτός. Οφείλεις να κατανοήσεις τον εαυτό σου και έπειτα να τον αγαπήσεις για την αληθινή υπόστασή του. Και όταν αποκτήσεις αυτόν τον αυτοσεβασμό θα δονήσεις ισοπεδωτικά τα τείχη της δυστυχίας σου. Όχι εξασφαλίζοντας κάποια ανέπαφη και στείρα δημοφιλία, αλλά συγκεντρώνοντας όλη την αγάπη από εκείνα τα μάτια που κοιτούν εντός σου.


Το "Mary and Max" υπό αυτό το πρίσμα καταλήγει ως ενας ύμνος στην ανθρώπινη φιλία. Λέγοντας χαρακτηριστικά, "τους συγγενείς μας τους δίνει ο Θεός. Τους φίλους ευτυχώς τους διαλέγουμε μόνοι μας". Και η Mary και ο Max γίνονται δυο αδερφικοί φίλοι παρ' οτι δεν έχουν συναντηθεί ποτέ. Στο συναισθηματικό και το πνευματικό επίπεδο ο χώρος και ο χρόνος λειτουργούν σε άλλες διαστάσεις. Μπορεί μεταξύ τους να απέχουν γεωγραφικά όσο η Αυστραλία με τη Νέα Υόρκη, όμως ο ένας είναι κυριολεκτικά μέσα στον άλλο. Τα συναισθήματα χαράσσουν ανεξίτηλα στίγματα πάνω τους. Ενώ και παρ' οτι χρονικά απέχουν περισσότερο από δυο δεκαετίες ζωής, ο χρόνος φαντάζει αμυδρός στο αιώνιο καζάνι των βαθύτερων συναισθημάτων. Ακόμα και αν τους χωρίσει ο θάνατος, θα παραμένουν αδιάσπαστοι στο νοερό επίπεδο της αγάπης, κατακτώντας έτσι μια επίπονη και λυτρωτική συνάμα αθανασία.


Η ταινία βάζει στο επίκεντρο τον μέσο θεατή. Θα προσπαθήσει με όλες τις δυνάμεις να τον κάνει να περάσει καλά. Εκκινώντας από την λαχανιασμένα υπερπληροφοριακή αφήγηση ως την αβάσταχτη γοητεία της ατέλειας που συναντάμε στη γραφική σχεδίαση. Ως θέαμα είναι διασκεδαστικό. Προσωπικά θα προτιμούσα το πιο κινηματογραφικό και πιο καλλιτεχνικά ανθρωποκεντρικό "American Splendor". Χωρίς αυτό να έχει καποια ιδιαίτερη σημασία!


Βαθμολογία: 7/10

Berlnale 2010: 3 days, 0 films, 0 falls, 1 masterclass

s_dany posted:

Η ανεπίσημη ανταποκρίτρια της Κινημ/φικής μας Ομάδας στη Berlinale, η Athina de Marco, γύρισε στην Αθήνα με την [σύμφωνα με την ίδια :-D]

"χειρότερη φεστιβαλική ανταπόκριση έβερ"

" Είχα χαρεί πολύ που θα πήγαινα στη Berlinale. Ενας φίλος μου είχε υπολογίσει ότι αφού θα έμενα τρεις μέρες στο Βερολίνο, θα έπρεπε να γυρίσω έχοντας δει γύρω στις τρεις ταινίες, μία κάθε μέρα. Ένας άλλος είχε πει πως έξι ταινίες θα ήταν μια πιο αξιοπρεπής κινηματογραφική αποσκευή. Επίσης, ο s_dany ήλπιζε να του φέρω κάτι ζουρναλιστικά ενδιαφέρον για το blog.

Τελικά δεν είδα ούτε μία ταινία. Κι ας είχα επιλέξει να είμαι Βερολίνο τη συγκεκριμένη εποχή ΚΑΙ λόγω φεστιβάλ (παρά τους -7°C)• κι ας έμπαινα στο site του φεστιβάλ κάθε μέρα από την 1η Φλεβάρη περιμένοντας να ανακοινωθεί το πρόγραμμα και να διατεθούν εισιτήρια• κι ας γκρίνιαξα προκαταβολικά στον Γερμανό φίλο που θα με φιλοξενούσε γιατί δήλωσε οτι δεν τον ενδιέφεραν και πολύ οι ταινίες και οτι μάλλον δε θα ερχόταν μαζί μου στις προβολές• κι ας βρέθηκα στην Potsdamer Platz (το κεντρικό σημείο προσέλευσης του Φεστιβάλ) πρώτη πρώτη το πρωί της Έναρξης για να πάρω το πρόγραμμα και να κόψω κίνηση.

Τα του φεστιβάλ λοιπόν τα μαθαίνω από την Αθήνα και σε rewind mode. Είναι 22 Φλεβάρη, μόλις έμαθα ποιοι ήταν οι νικητές και τώρα μόλις πρόλαβα να ασχοληθώ με το να μάθω ποιοι ήταν τελικά αυτοί που είδα και άκουσα στο Βερολίνο. Γιατί έτσι όπως τα κατάφερα, η μόνη εκδήλωση που μπόρεσα να παρακολουθήσω ήταν μια συζήτηση ανάμεσα στον σκηνοθέτη Stephen Frears και τον κριτικό, σεναριογράφο και ιστορικό David Thomson. Η συζήτηση έγινε στο πλαίσιο της ρετροσπεκτίβας PLAY IT AGAIN ...! Ξαναπαίχτηκαν ταινίες που είχαν προβληθεί κατά τα 60 χρόνια του φεστιβάλ, ταινίες από όλες τις ενότητες των προβολών (Competition, Panorama, Forum και Generation). Υπεύθυνος για την επιλογή των ταινιών ήταν ο Thomson, μεγάλη φυσιογνωμία (όπως ανακαλύπτω κι εγώ τώρα σε πραγματικό χρόνο):
http://en.wikipedia.org/wiki/David_Thomson_(film_critic)
http://www.lifo.gr/mag/books/276
(για μια κριτική του βιβλίου "Rosebud: Η ζωή του Όρσον Γουέλς" από τον Thomson – εκδόσεις Πάπυρος)
http://philosophytalk.org/pastShows/Film.html
(για να ακούσετε μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Thomson γύρω από την τέχνη του κινηματογράφου)

Για τον Frears χρειάζονται λιγότερες συστάσεις: "Dangerous Liaisons" (1988), "The Hi-Lo Country" (1998), "High Fidelity" (2000), "Mrs Henderson Presents" (2005), "The Queen" (2006) κλπ.
http://www.imdb.com/name/nm0001241
http://www.screenonline.org.uk/people/id/469201


Μπήκα στην αίθουσα της Γερμανικής Ταινιοθήκης ελαφρώς αργοπορημένη και αρκετά ταλαιπωρημένη. Χρειάστηκα περίπου δέκα λεπτά για να ηρεμήσω και να αρχίσω να καταλαβαίνω τι έλεγαν. Σε αυτό το διάστημα κατάλαβα μόνο οτι μιλούσαν για μια ταινία με θέμα τους Τζέκυλ και Χάυντ και οτι έπαιζε η Julia Roberts. Τώρα, κάνοντας την ανασύνθεση, καταλαβαίνω ότι μιλούσαν για την ταινία "Mary Reilly", που θα προβαλλόταν στο πλαίσιο της ρετροσπεκτίβας. Οι δύο βρετανοί διαφωνούσαν ως προς την καλλιτεχνική της αξία. Ο Thomson έκρινε οτι άξιζε να επαναπροβληθεί, ενώ ο Frears θεωρούσε την ταινία εμπορική και κακή σκηνοθετική επιλογή, κατώτερη σε σχέση με το παλιότερο "Dr Jekyll and Mr Hyde" (1941) του Victor Fleming.

Αλλά κι από τη συνέχεια της συζήτησης, όταν είχα μπει πια στο νόημα, δεν μπορώ να ανασύρω παρά διάσπαρτες πληροφορίες (σόρι, s_dany, δεν κράτησα σημειώσεις). Όπως οτι από τη στιγμή που ενας θεατής πληρώνει ενα ποσό για να δει μια ταινία στο σινεμά, ο Frears νιώθει έντονη την ευθύνη να διασκεδάσει τον άνθρωπο αυτό. Οτι δε θα ξεχάσει ποτέ πόσο πολύ είχε χαρεί ήταν όταν σε μια προβολή ταινίας του, ενας θεατής σηκώθηκε και προχωρούσε προς την τουαλέτα έχοντας μονίμως γυρισμένο το κεφάλι του προς την οθόνη, για να χάσει όσο το δυνατόν λιγότερο από την ταινία. Οτι οι δύο συνομιλητές είχαν πολύ καλή χημεία και καλό βρετανικό χιούμορ. Π.χ. μιλώντας για την έλλειψη καλών σεναρίων στον κινηματογράφο, ο Thomson σχολίασε ότι αν ο Frears είχε δουλέψει με δικά του σενάρια, θα αισθανόταν σίγουρα λιγότερη ανασφάλεια.

Αυτά από Μπερλίν. Α, και μερικές φωτογραφίες από το κινητό μου (τη φωτογραφική μηχανή την έχασα λίγο πριν τη συνέντευξη :-( "

http://www.facebook.com/album.php?aid=2033183&id=1331240982

Agora

[Είχα γράψει πριν μερικές μέρες τα παρακάτω στο facebook profile της Ομάδας μας, αλλά μιας και δε βλέπω τον kioy να γράφει review, ας τα μεταφέρω κι εδώ για να μείνει και κάτι απ' την ταινία...]


Την είδα χτες και αν εξαιρέσεις κάποια πραγματάκια που είναι λίγο απλοποιημένα και σχηματικά, είναι πολύ καλή! Το ξέρω, η ιστορία της Υπατίας και η κατανόηση του ηλιακού μας συστήματος, η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, οι συγκρούσεις Χριστιανών - "ειδωλολατρών" και ο θρησκευτικός φανατισμός μπορεί να μη σου φαίνονται πολύ... sexy θέματα. Αλλά... ξεκόλλα! :-P. Είναι πολύ καλογυρισμένη η ταινία του Amenábar ("Οι Άλλοι", "Η Θάλασσα μέσα μου"), η Rachel Weisz εξαιρετική όπως πάντα και... θα μάθεις και πεντε πράματα :-D

Ο πολύ καλός "Davus" είναι ο Max Minghella, γιος του πρόσφατα χαμένου Anthony Minghella [δε βρίσκω καποια καλύτερη από τη συγκεκριμένη photo με τον ίδιο μέσα από την ταινία, click πάνω της για μεγαλύτερη ανάλυση].


- "You don't question what you believe. I must!"
- "Your God has not yet proven himself more mercyfull than his predecessors!"
Κι όπως λέει κι ενα σχόλιο στο YouTube:
- "for those fools that kiled "for God" and for those fools who still belive in santa claus. :)"







Κάργα ρομαντικός Dario Marianelli ("Atonement" αν σου λέει κάτι :-)
"The Skies Do Not Fall". Great!

Famous actors talk about their favorite performance of the decade

Brian Cox teaches Shakespeare to a toddler

Ajami (Σταυροδρόμια Ζωής)

Σκηνοθεσία: Scandar Copti & Yaron Shani
Παραγωγής: Germany /Israel /2009
Διάρκεια: 120'




Ajami. Τόπος σύγκρουσης στην πόλη της Jaffa. Εβραίοι και Άραβες. Μουσουλμάνοι και Χριστιανοί. Τα ιμάτια του αίματος.
Σε πρώτο φόντο έχουμε ενα ανήλικο αγόρι που πασχίζει να βρει χρήματα για την εγχείρηση της ετοιμοθάνατης μητέρας του. Ενα Μουσουλμάνο και μια Εβραία που αναζητούν τρόπο και τόπο επαγγελίας για τον έρωτα τους. Η απώλεια ενός αγοριού συγκλονίζει μια οικογένεια. Νταραβέρια με ναρκωτικά και φτηνοί θάνατοι η μουσική υπόκρουση στα φτηνά ανθρωποδρόμια της Jaffa.


Μια βίαια όψη έχει ετούτη η ταινία. Διαφέρει όμως από αναφορές όπως το "Tropa de Elite" ή το "Cidade de Deus". Εκεί ο φακός στάζει διαρκώς μπαρούτι και από την όσφρηση του καταλαβαίνεις το ηχόχρωμα των γκέτο της Βραζιλίας. Εδώ η πλοκή φιλτράρεται με ενα νεορεαλιστικό θα έλεγα κριτήριο. Ο φακός γαντζώνεται στα πρόσωπα των ερασιτεχνών ηθοποιών. Ανοιχτοί, ρεαλιστικοί ήρωες, που η βία και η διαμάχη συμπεριλαμβάνεται στην καθημερινότητα τους. Και μέσω αυτής την εισπράττει ο θεατής. Κάτι που ενισχύει τον προαναφερθέντα λόγο μας για νεορεαλισμό είναι η σχέση των ηθοποιών με το σενάριο. Όπως έχει δηλώσει το σκηνοθετικό δίδυμο (Scandar Copti & Yaron Shani), το σενάριο παρέμενε άγνωστο για τους ηθοποιούς, εξασφαλίζοντας έτσι τις αυθόρμητες αντιδράσεις τους κατά τις ερμηνείες.


Ως προς την κινηματογράφηση τώρα, ξαφνιάζει η επιλογή της καθολικής απουσίας πρώτων (γενικών) πλάνων. Η συντριπτική πλειοψηφία των κάδρων εστιάζει ασφυκτικά στα πρόσωπα των ηθοποιών. Τα πρόσωπα έτσι γίνονται οι απόλυτοι κυρίαρχοι του χώρου, που σε συνδυασμό με το κοφτερό μοντάζ, προσδίδουν μια δραματικοποιημένη χροιά στην εμφάνιση της ταινίας. Είναι ριψοκίνδυνο το σκηνοθετικό τέχνασμα. Καθώς επιλέγει να εμφανίσει τον χώρο της Jaffa σαν ένα κολάζ από τα πρόσωπα που μετέχουν σε αυτή, και όχι τους ήρωες ως τους κληρονόμους των κοινωνικοπολιτικών στοιχείων της πόλης που τους περιβάλλει.

Πολύ ενδιαφέρουσα είναι και η χρήση του χρόνου. Η ταινία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί σπονδυλωτή. Ο χρόνος εδώ δεν παρουσιάζεται ως άθροισμα γεγονότων, όπως ας πούμε στην παραδοσιακή γραμμική αφήγηση. Ο χρόνος είναι γινόμενο, που απαρτίζεται από την ενσωματωμένη αλληλόδραση των πολυτοπικών και πολυχρονικών στιγμών. Για αυτό και οι σκηνές εμφανίζονται σαν μικρά αποσπάσματα, τοποθετημένες σε αριθμητικές παρενθέσεις. Συνθέτοντας έτσι τον συνολικό χρόνο των παράλληλων τόπων.


Το δυναμικό "Ajami" υιοθετεί μια πρακτική αποστασιοποίησης όσον αφορά τις συγκρούσεις στην πόλη. Και αυτό είναι κάτι εξαιρετικά δύσκολο, αν αναλογιστούμε την έντονα δραματικοποιημένη φορεσιά του. Η ταινία κλείνει μ' ένα ποιητικό voice over, χρωματικά μας παραπέμπει στο "Soy Cuba". Ελαφρώς παράφωνο. Η ζωή και ο θάνατος είναι φτηνοί μέσα στη Jaffa. Και σε κάθε Jaffa ένυλης πολυπολιτισμικής συνύπαρξης. Αίμα, το μόνο εμπράγματο τεκμήριο, αναγραφόμενο στην ταυτότητά μας, για την αποδοχή του διαφορετικού και τις δηλωμένες δημοκρατικές αρετές μας.


Βαθμολογία: 7,5/10

Up in the Air (Ραντεβού στον Αέρα)

Σκηνοθεσία: Jason Reitman
Παραγωγής: USA / 2009
Διάρκεια: 109'



"Εγκαταλείποντας τον ουμανισμό βαδίζουμε στον οικονομισμό. Κάποτε, ακόμη και τα πιο σκληρά συστήματα, οι αδίστακτες δικτατορίες, υποστήριζαν ότι όλα τα κάνουν για τον άνθρωπο. Σήμερα, όλες οι δημοκρατίες μιλούν για την οικονομία", έχει πει ο Κώστας Γαβράς.

Ας κάνουμε ένα μάθημα διοίκησης επιχειρήσεων αγαπητοί αναγνώστες. Όταν εμφανίζεται ενα πρόβλημα στην επιχείρηση ο καλύτερος τρόπος να το αναλύσουμε είναι η μοντελοποιημένη προσομοίωση. Σύμφωνα με αυτή, κατασκευάζουμε ενα σύστημα που προσομοιάζει το υπό μελέτη πρόβλημα, διασπά την πολυπλοκότητά του και εστιάζει στα σημεία που επιθυμούμε να εξετάσουμε. Είναι προφανές οτι και υπό μια οπτική, κάθε ταινία συνιστά ενα μοντελοποιημένο σύστημα προσομοίωσης. Με τον δημιουργό να χτίζει ενα σύστημα που μιμείται κάποιες συγκεκριμένες πτυχές της πραγματικότητας, καθιστώντας την ανάλυση της πιο εύκολη και πιο προσβάσιμη.


Σ' ενα τέτοιο σύστημα εμείς τοποθετούμε τις εισροές και αυτό παράγει τις ανάλογες κάθε φορά εκροές. Στο μαθηματικοποιημένο όμως κόσμο της επιστήμης, οι εισροές είναι απόλυτες. Το 1 σημαίνει 1, δε μπορεί να σημαίνει 2. Το 2+2 κάνει 4, όχι τίποτε άλλο, κ.ο.κ. Έτσι και ο Reitman, παρ' οτι αναλύει τους ήρωες του, τοποθετεί στο δικό του σύστημα, το "Up In The Air", μανιχαϊστικά μονοδιάστατες μεταβλητές. Ενα cool στιλάτο μεγαλοστέλεχος (ιδανικός ο George Clooney) που απεχθάνεται όποιας φύσης δέσμευση, ο απρόσωπος τεχνοκρατισμός των πολυεθνικών, φιλόδοξοι καριερίστες και οι "φτωχοί μέσοι" συμβιβασμένοι άνθρωποι με τις χλιαρές απολαύσεις, είναι ορισμένες από τις απόλυτες μεταβλητές του Reitman. Το βλέμμα τώρα μετακινείται στα εξαγόμενα, τις εκροές.


Προτού όμως μιλήσω για τις εκροές, οφείλω να σας ενημερώσω πως η ποιότητα των μοντέλων προσομοίωσης εξαρτάται από τις σχεδιαστικές μας ικανότητες και ελέγχεται από την εγκυρότητα, την αξιοπιστία και την ακρίβεια των εκροών. Αν περάσουμε στο χώρο του κινηματογράφου, τα παραπάνω μεταμορφώνονται σε σενάριο, ρεαλισμό και νατουραλισμό αντίστοιχα. Οι ικανότητες του Jason Reitman ("Thank You For Smoking, Juno") στο σενάριο είναι λίγο πολύ γνωστές. Για ρεαλισμό ούτε λόγο. Παρ' όλα αυτά θα μπορούσες να χαρακτηρίσεις συμπαθητική την ταινία του.


Αλλά ας πάμε στις εκροές. Απ' τη ζυγαριά περνάει ο εσωστρεφής, δυναμικός, αφρώδης, και συναισθηματικά μη δοτικός κόσμος του Clooney, και από την άλλη ο φτωχικός του μέσου ανθρώπου που παραδίνεται σε τυπικούς συμβιβασμούς και στις χλιαρές απολαύσεις μιας παραδοσιακής ζωής για να κάμψει με "μεταφυσική" αγάπη το τέρας της μοναξιάς. Όχι, προφανώς και δεν αποδοκιμάζω την οδό αγάπης! Προσωπικά, φανατικός επικροτητής! Αλλά στη μακέτα του "Up in the Air"όλα μοιάζουν τόσο μεταφυσικά. Ακόμα και όταν η πλάστιγγα (μετά από κραυγαλέα λαϊκιστικά επεισόδια) γέρνει εξόφθαλμα προς τον μέσο άνθρωπο, ο Reitman δεν καταφέρνει να σε πείσει. Γιατί ο λαϊκιστής Reitman δεν δείχνει μεγαλύτερη ανθρωπιστική ευσπλαχνία προς τον θεατή του, από αυτή που δείχνει ο πέτρινος Clooney όταν απολύει το προσωπικό του. Και οι δύο μας παραμυθιάζουν-νανουρίζουν με λογύδρια προσωπικής επιτυχίας/ευτυχίας!


Το "Up in the Air" θα μπορούσε να είναι μια μεγάλη ταινία. Καθώς θίγει σημαντικά ζητήματα που άπτονται της επερχόμενης οικονομικής κοινωνίας και της τεχνοκρατικού ιμπεριαλισμού. Όμως, αυτό το πολυειδωμένο μήνυμα ατομοκεντρικού φιλελευθερισμού που κατακλύζει το σινεμά του Reitman, αποτελεί μονάχα ενα εμπορικό τρικάκι. Το είδαμε στο "Thank You For Smoking" απροκάλυπτα. Το βλέπουμε και εδώ. Όχι, δεν μπορούμε-αρκεί να κάνουμε τις σωστές επιλογές ζώντας σ' έναν κόσμο-έκτρωμα. Αδιαφορώντας για το συλλογικό, παραδομένοι σε μια εγωκεντρική αποθέωση. Γιατί η συνολική εικόνα αυτού του κόσμου, δεν είναι κάποιο επιβεβλημένο δαιμόνιο. Είναι, σε μεγάλο βαθμό, οι επιλογές μας. Οι εγωκεντρικοί Θεοί μας!


Βαθμολογία: 3,5/10

Κάθαρση

10.2.10 update
kioy posted:

Photo by s_dany

Ο Φωκίων Μπόγρης μας υποδέχτηκε στο γραφείο του λίγο πριν την πρεμιέρα της ταινίας του στο Cult festival, όπου μας ξενάγησε στα "σκοτεινά" καρέ της "Κάθαρσης". Μας χάρισε μια σημαντική ταινία, καθώς μας προβλημάτισε για την έννοια "ανεξάρτητος" ελληνικός κινηματογράφος, και με το έργο του μας υπενθύμισε πως υπάρχει και ενα διαφορετικό σινεμά, που αξίζει με τη θέρμη των βλεμμάτων μας να ανασυρθεί από το μοναχικό περιθώριό του. Παρακάτω, ο Φωκίων μας εξομολογείται το σκηνοθετικό του βίωμα, και όχι μόνο...


1. Μόλις είδαμε την καινούρια σου ταινία. "Κάθαρση". Περιέχει μια αμφισημία ο τίτλος, ε;

Ο τίτλος έχει να κάνει με την λύτρωση που νοιώθει ο κεντρικός χαρακτήρας παίρνοντας εκδίκηση. Αλλά ίσως να μπορούσε να έχει και γενικότερα νοήματα μέσα στην ταινία.


2. Βλέποντας την ταινία σου, μπορώ να δηλώσω εντυπωσιασμένος για τον τρόπο με τον οποίο ακροβατείς μεταξύ του στεγνού ρεαλισμού και της b-movie ακρότητας, επιτυγχάνοντας μια τέλεια ισορροπία χωρίς απώλειες στην αφήγηση της ιστορίας. Υπάρχει κάποιο μυστικό;

Όχι, το πάντρεμα αυτό έβγαινε από την αρχή μέσα στο σενάριο χωρίς καμία επιτήδευση. Αυτό ίσως γίνεται γιατί συχνά αντιμετωπίζω την κατάσταση σαν θεατής και όχι με το αυστηρό μάτι του "δημιουργού". Την b-movie ακρότητα την κατείχα από πιο παλιά (γέλια) οπότε δεν ήταν κάτι καινούριο ή δύσκολο. Το στοιχείο αυτό είναι ουσιαστικά και το χιούμορ της ταινίας. Για τον ρεαλισμό που αναφέρεις δούλεψα και εγώ πάρα πολύ αλλά και οι ηθοποιοί με συνεχείς αυτοσχεδιασμούς. Ήθελα από την αρχή να ισορροπεί ανάμεσα στο «σοβαρό» και στο μη σοβαρό.


3. Στο cast σου υπάρχουν ηχηρά ονόματα. Πως είναι να συνεργάζεσαι με ηθοποιούς όπως ο Βαγγέλης Μουρίκης, ο Κώστας Στεφανάκης, ή η Τίνα Σπάθη;

Ο Μουρίκης με το να παίξει αυτό τον ρόλο έδειξε και μία διαφορετική πλευρά του, που δεν φοβάται τον ακραίο αυτοσαρκασμό - και αυτό νομίζω είναι κάτι που πρέπει να έχει ο κάθε σημαντικός ηθοποιός. Ο Στεφανάκης επίσης έδειξε ένα άλλο πρόσωπο σε σχέση με το παρελθόν του. Η ταινία ήταν όλη χτισμένη πάνω του, νομίζω εκμεταλλεύεται την μοναδική του παρουσία στο μέγιστο. Η Τίνα Σπάθη είχε να παίξει στον κινηματογράφο από το '82 και δέχτηκε να παίξει αυτό τον κόντρα-ρόλο στην ταινία μου. Είναι τιμή. Επίσης μοναδική συνεργασία είχα με τον Κώστα Ξυκομηνό, τον Βαγγέλη Αλεξανδρή, τον Δημήτρη Καπετανάκο, τον Νίκο Τριανταφυλλίδη - άνθρωποι που δέχονται να κακοποιηθούν μπροστά από την κάμερα για το καλό της ταινίας! Τους ευχαριστώ πολύ.


4. Ένα σύντομο πέρασμα κάνει και ο Γιάννης Οικονομίδης. Η ματιά σου στην πολιτισμική αφασία της Αθήνας, που αποτελεί θεμέλιο background της ιστορίας σου, μοιάζει ως ένα βαθμό, να "συμπίπτει" με τη δική του. Θες να μας πεις δυο λόγια για αυτό;

Η Αθήνα ήταν το τέλειο φόντο για την ιστορία αυτή. Πολλοί λένε ότι το location είναι ο 3ος ηθοποιός, για εμένα ίσως να είναι και ο πρώτος. Όπως το βλέπω εγώ, η τοποθεσία προσδίδει την ζητούμενη ατμόσφαιρα και διάθεση. Τώρα για τον Γιάννη, είμαι fan της δουλειάς του, νομίζω ότι το "Σπιρτόκουτο" ήταν η κλωτσιά στα αρχίδια που τόσο πολύ χρειαζόταν το Ελληνικό σινεμά εκείνη την συγκεκριμένη στιγμή. Και οφείλω να πω ότι οι συζητήσεις που είχαμε με έκαναν να δω κάποια πράγματα με άλλο μάτι.


5. Πόσο καιρό διήρκησε η συνολική φιλμοκατασκευή της ταινίας;

Ξεκίνησα γύρισμα την 2η Σεπτεμβρίου του '07, έχοντας κάνει κάποιες αποτυχημένες απόπειρες από το καλοκαίρι του '05. Ολοκλήρωσα τα γυρίσματα τον Ιούνιο του '09 ενώ παράλληλα μόνταρα από τον Μάρτιο. Πως σου φαίνεται;;; Κάποιες μικρές λεπτομέρειες θα τις δουλεύω μέχρι και την τελευταία στιγμή πριν από την πρεμιέρα που έρχεται...


6. Γιατί; Υπήρχαν προβλήματα στην παραγωγή;

Προβλήματα θα υπάρχουν πάντα εφόσον κάνεις μόνος σου την δουλειά που θα έπρεπε κανονικά να κάνουν 30 άτομα. Αλλά έπρεπε να κερδίσω αυτό το στοίχημα που είχα βάλει με τον εαυτό μου.


7. Η ταινία σου είναι ανεξάρτητη. Συνεπώς επωμίστηκες το σενάριο, τη σκηνοθεσία και την παραγωγή μεταξύ άλλων. Πως είναι να τρέχεις ταυτόχρονα το δημιουργικό κομμάτι της σκηνοθεσίας και το "συναρμολογικό" της παραγωγής;

Το να πρέπει να τρέχεις για το οργανωτικό, σκοτώνει τελικά το δημιουργικό. Πολλές φορές δεν σου έχει μείνει καν χρόνος να δουλέψεις την σκηνή στο μυαλό σου γιατί ανησυχείς για χίλια άλλα προβλήματα. Και τελικά πας εκεί και τα βρίσκεις επί τόπου,
αυτοσχεδιάζοντας. Εντάξει, έχει και αυτό τη φάση του!


8. Λίγα λόγια για την εμπειρία σου στις Νύχτες Πρεμιέρας;

Ωραία ήταν - από εμάς για εμάς, άντε και για λίγους ακόμα που χώρεσε ο Δαναός 2. Αλλά μάλλον καλύτερα έτσι γιατί ήταν πολλές οι λεπτομέρειες που ήθελαν δουλειά και ένοιωθα ανασφάλεια για την ταινία. Παρόλα αυτά, όσοι ήταν εκεί φάνηκαν να γουστάρουν, πήρα πολύ θετικό feedback.


9. Τι διαφορές υπάρχουν στην τελική κόπια, αυτή που θα προβληθεί στο Cult festival, σε σχέση με την "work in progress" προβολή των Νυχτών Πρεμιέρας;

Έχει ολοκληρωθεί επιτέλους το coloring και ο ήχος. Τον ρόλο του υπουργού έχει ντουμπλάρει ο Τάκης Σπυριδάκης. Οι flashback σκηνές έχουν γίνει πλέον ασπρόμαυρες. Και λειτουργούν έτσι πολύ καλύτερα. Έχω κόψει ένα αποτυχημένο εφφέ… Είναι σχεδόν άλλη ταινία!


10. Και αφού μιλήσαμε για το cult, στην Ελλάδα είναι σύνηθες να συγχέεται παρεξηγήσιμα με το ευτελές και την κακοτεχνία τη στιγμή που παγκοσμίως είναι αναγνωρισμένο και χρήζει μιας πιο δίκαιης αντιμετώπισης. Που νομίζεις οφείλεται αυτό;

Καταρχάς εγώ ποτέ δεν αυτό-ανακηρύχθηκα cult μιάς και έχω σιχαθεί τον όρο. Και νομίζω είναι μία ταμπέλα που σου κολλάνε άλλοι, δεν την βάζεις από μόνος σου. Όσοι την φοράνε από μόνοι τους είναι ψεύτικοι και επιτηδευμένοι. Σε αντίθεση με το εξωτερικό, στην Ελλάδα δεν υπάρχει ορισμός του cult, με αποτέλεσμα να βαφτίζει ο καθένας cult ότι γουστάρει. Επικρατεί και η αντίληψη ότι «όσο πιο σκατά τόσο πιο cult» με την οποία ποτέ δεν συμφώνησα. Νομίζω ότι και κάποιοι σύγχρονοι Έλληνες δημιουργοί φλερτάρουν με το cult χωρίς να το καταλαβαίνουν - ή μάλλον η σοβαροφάνεια τους δεν τους επιτρέπει να το παραδεχτούν. Οπότε επικρατεί μία σύγχυση γύρω από το όλο θέμα. Τι να κάνουμε...


11. Είσαι ένας νέος δημιουργός. Με την "Κάθαρση" ουσιαστικά ξανασυστήνεις τον εαυτό σου, έτσι δεν είναι; Πόσο εύκολο είναι ένας νέος ανεξάρτητος δημιουργός να κάνει σινεμά στην Ελλάδα;

Ναι, η "Κάθαρση" είναι ουσιαστικά η πρώτη ταινία μου. Ότι άλλο έχω κάνει το θεωρώ χαβαλέ και μόνο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ντρέπομαι ή αποκηρύσσω ή οτιδήποτε. Σχετικά με το 2ο σκέλος της ερώτησης σου, νομίζω ότι αν κολλήσεις την αρρώστια του κινηματογράφου χωρίς να έχεις έναν πλούσιο μπαμπά η παραγωγούς, τότε έχεις πρόβλημα!


12. Και αφού πιάσαμε τα ελληνικά, η άποψη σου για το ελληνικό σινεμά; Η θέση σου για τους Κινηματογραφιστές στην Ομίχλη;

Το ελληνικό σινεμά φαίνεται να αποκτάει μία αμεσότητα και έναν τσαμπουκά αν θες, που του έλειπε με ταινίες όπως ο "Κυνόδοντας" και ο "Μαχαιροβγάλτης" που αναμένεται μέσα στο 2010! Η Ομίχλη κινείται σωστά! Μακάρι να δούμε κάτι να αλλάζει μέσα από όλο αυτό! Να πάρει ο ελληνικός κινηματογράφος το μερίδιο του κρατικού χρήματος που του αντιστοιχεί. Και να πάρω και εγώ μερικά λεφτά για επόμενη ταινία, γιατί όχι;;;


13. Για το παγκόσμιο σινεμά; Βλέπουμε ότι η εξάπλωση της τεχνολογίας διαφοροποιεί ουσιαστικά των κινηματογράφο των μεγάλων studio με αυτόν των πιο "ανεξάρτητων" παραγωγών. Θεωρείς ότι μπορεί να επέλθει ουσιαστικό σχίσμα μεταξύ εμπορικού και καλλιτεχνικού κινηματογράφου τα επόμενα χρόνια;

Είμαι κατά της υπερβολικής χρήσης της τεχνολογίας στο σινεμά που κάνει τις ταινίες να φαίνονται σαν video games και κατά του καλογυαλισμένου στυλ που παραπέμπει σε TV commercial. Κατά τα άλλα, βλέπω και ταινίες από μεγάλα studio, κυρίως παλιότερες αλλά και κάποιες νέες πολύ επιλεκτικά. Το μεγάλο κεφάλαιο βλάπτει νομίζω και προτιμώ να δω μία μεσαίου/μικρού προϋπολογισμού ταινία που είναι καλοφτιαγμένη και έχει και κάτι να πει. Όσο για τον διαχωρισμό κοινού που λες, σίγουρα υπάρχει -πήγαινε στο Village του Ρέντη και μετά πήγαινε στον Μικρόκοσμο- είναι δύο διαφορετικοί κόσμοι. Εγώ πάντως προτιμώ το κοινό που το βουλώνει και βλέπει την ταινία, όποια και αν είναι αυτή!


Σ' ευχαριστούμε πολύ, καλή επιτυχία στην ταινία σου!

[Το παραπάνω κείμενο πρωτοδημοσιεύτηκε στο cine.gr]

-------------------------------------------

28.1.10 update
clarabelle posted:


Ο Φωκίων Μπόγρης είναι ενας νέος κινηματογραφιστής, ο οποίος με πενιχρά μέσα ολοκλήρωσε την ταινία του «Κάθαρση», σε διάστημα δύο ετών. Μια ταινία, που με αφορμή μια ιστορία ολικής εκδίκησης, μας πάει μια βόλτα στις σκληρές πραγματικότητες που γεννά η πολύ στενή σχέση οργανωμένου εγκλήματος και κρατικής μηχανής.

Ο «DIY» Μπόγρης, πραγματοποιεί πολιτικό σχόλιο ακόμα κι αν δεν το θέλει. Στην πραγματικότητα όμως αυτό τελικά λειτουργεί, όπως και άλλα πράγματα που κάνει άθελά της, η b-movie αισθητικής «Κάθαρση». Όπως για παράδειγμα, η μη φτιασιδωμένη πόλη με τις αιχμηρές της γωνίες και τις σκληρές τις γειτονιές, όπως σκληρή είναι και η ιστορία του Έστεμπαν (Κώστας Στεφανάκης).

Ο Μουρίκης μέσα στην κόκα με τα μούτρα (μέσα όμως!), η Τίνα Σπάθη επιστρέφει μετά από είκοσι και βάλε χρόνια και ο Οικονομίδης επιδίδεται σε απολαυστικούς αυτοσχεδιασμούς εκτός σεναρίου.

Αν κάτι από όλα αυτά, σας έξαψε την περιέργεια δεν έχετε παρά να τον εντοπίσετε στο 8ο Φεστιβάλ Cult Ελληνικού Κινηματογράφου στο Gagarin στις 30 Ιανουαρίου... και να τον ρωτήσετε ό,τι θέλετε… μέχρι τότε ανακαλύψτε εδώ τι απαντά σε δεκατρείς straight forward ερωτήσεις σε ύφος «Κάθαρσης».


1. Ποιός είσαι;
Όταν και εγώ μάθω θα σου πω.

2. Γιατί ασχολείσαι με το σινεμά;
Απο ανάγκη - και δεν εννοώ οικονομική.

3. Τι είναι η "Κάθαρση";
Αυτό που θα νοιώσετε το Σάββατο βράδυ στην πρεμιέρα... χαχαχα

4. Τι είδους δυσκολίες συνάντησες κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων;
Πέρα απο τις οικονομικές που είναι προφανείς, είχα να κάνω με τσακωμούς, ιδιοτροπίες, συλλήψεις απο μπάτσους και με τη μέση μου που σχεδόν "πέθανε".

5. Ποια είναι η αγαπημένη σου ελληνική ταινία;
"Τα Βίτσια Της Ανωμαλίας".

6. Ξέρω ότι προκειμένου να ολοκληρώσεις την "Κάθαρση", αναγκάστηκες να πουλήσεις πολλές από τις σπάνιες βιντεοκασέτες της προσωπικής σου συλλογής. Ποιά δεν θα πουλούσες ποτέ;
Το "Mangiati Vivi" του Lenzi απο την ιστορική εταιρεία IVC.

7. Ποιος είναι ο χειρότερός σου εφιάλτης;
Too many to mention!!

8. Ένας σκηνοθέτης που θαυμάζεις είναι...
Ο Brian De Palma.

9. Ποιόν/ποιά ηθοποιό, σκηνοθέτη θα εξαφάνιζες από το χάρτη;
Θα τους εξαφάνιζα όλους για να μείνω μόνος μου!

10. Πώς σου φάνηκε η κινηματογραφική Ομίχλη του Νοέμβρη;
Δεν πήγα... Next time...

11. Κυνόδοντας ή Στρέλλα;
Κυνόδοντας!!!

12. Τι πιστεύεις ότι θα συμβεί σε έναν ανεξάρτητο κινηματογραφιστή, όταν θα βρει επιδότηση;
Θα λιγοστέψουν τα προβλήματα του!

13. Τι προσδοκίες έχεις από την "Κάθαρση";
Ενα χρυσό φοίνικα και μερικά λεφτα στον τραπεζικό λογαριασμό μου. Ευχαριστώ.

-------------------------------------------

27.1.10 update
s_dany posted:

Fokion Bogris with Kostas Stefanakis and Tina Spathi

Kioy και s_dany, η εμπροσθοφυλακή [η avant garde δηλ:-D] της Ομάδας, η οποία δεν καταλαβαίνει από εξεταστικές, υποχρεώσεις, χιόνια κλπ, συνάντησε πριν μερικές μέρες τον Φωκίωνα Μπόγρη (κάπου εκεί ήταν και η clarabelle η οποία όμως την έκανε νωρίς) και είδε μαζί του την "Κάθαρση". "Όσοι ασχολούνται με το χώρο, μόνο με δόλο μπορούν να αμφισβητήσουν την χρόνια και αφοσιωμένη τριβή του Φωκίωνα Μπόγρη, με τον cult παύλα trash κινηματογράφο, ελληνικό, αμερικάνικο και κυρίως ευρωπαϊκό..." είχε πει ο Μαζο-verbal το Σεπτέμβρη. Αυτή είναι η πρώτη ουσιαστικά ταινία του Μπόγρη (δεν μπορείς να λογίσεις ως τέτοιες τα χαβαλεδο-flicks "Βία & Κτηνωδία" και "Επιστροφή των Καθαρμάτων") και, πίστεψε με, παρά το πενιχρό budget της [που είναι €15.000-20.000, όχι €200 που μπορεί να άκουσες στις Νύχτες Πρεμιέρας], παίρνει κεφάλια!! Και άλλα μέλη για την ακρίβεια :-D

Photo by Thanasis Papageorgiou

Περισσότερα μπορείς να διαβάσεις στην κριτική του kioy, εγω θα πω μόνο οτι με τη σιγουριά στη σκηνοθεσία, το σφιχτό ρυθμό στο μοντάζ, τον Στεφανάκη [που ΕΙΝΑΙ ο Έστεμπαν!! φοβερή φάτσα!] και το ταλέντο του Μουρίκη, ο Μπόγρης έκανε ενα σχεδόν άψογο action flick [hard-boiled crime θα το έλεγε ο δικός μας panchamp!] φέρνοντας νέο αέρα σε ενα είδος εντελώς παραμελημένο στην Ελλάδα. Ιδιαίτερη μνεία στην κινηματογράφηση της Αθήνας, on-the-wish-list το Dodge van του Έστεμπαν! Μου έλειψε μόνο κάτι παραπάνω στη "λύση", στο τέλος της ταινίας. Βαθμολογία: 3 αστεράκια (στα 5), το οποίο in my book είναι όσο και το 7 στα 10 του kioy. Και σ' αυτο εννοείται δε λαμβάνω υπόψιν δυσκολίες παραγωγής και λοιπά προβλήματα ενος τόσο χαμηλού budget.


Αν είσαι από τους πολλούς που δεν την πρόλαβαν την "Κάθαρση" στην πρεμιέρα στις Νύχτες που έγινε sold-out πολύ γρήγορα (μεταξύ μας καλύτερα που δεν την είδες τότε γιατί εκείνη η κόπια ήταν work-in-progresss), μπορείς να τη δεις ολοκληρωμένη αυτό το Σάββατο 30/1 στο 8ο Φεστιβάλ Cult Ελληνικού Κινημ/φου (28-30/1) στο Gagarin [με €15 είσοδο βέβαια λόγω και του live, όχι οτι δεν τα αξίζει η ταινία! ή το φεστιβάλ :-D]. Θα ακολουθήσουν και άλλες προβολές τους επόμενους μήνες, είτε σε αυτόνομες αίθουσες είτε μέσω του κυκλώματος διανομής (με την ευχή μας!)


Μέχρι τότε, τσέκαρε το βιντεάκι με τη συνέντευξη (την πρώτη μας video-συνέντευξη!) που μας έδωσε ο Φ. Μπόγρης αφού τον απειλήσαμε με το πιστόλι του Έστεμπαν στον κρόταφο :-DDD. Υπάρχει κι άλλο υλικό και όταν με το καλό βγει η ταινία κανονικά στις αίθουσες, παίζει να βγάλουμε και longer version. Τώρα κάναμε ενα σπιντάτο μοντάζ, όπως ακριβώς στο πρώτο μέρος της "Κάθαρσης", μαζί και με μερικά νέα πλάνα από την ταινία [αυτό που λένε never before seen footage :-D] που μας παραχώρησε ο Φωκίων (thank u!). Ο kioy παίρνει τη δόξα μπροστά απ' την κάμερα και εγω, αφού εμπνεύστηκα (τί ψώνιο!) το set-up με το slide-show στον τοίχο, παλεύω με τη μηχανή και το κάδρο! Και με τη γωνία στο ταβάνι! [πού 'σαι Cinestams? :-D]


[to be watched in 480p]



http://bogris.blogspot.com
http://www.myspace.com/katharsi
http://www.facebook.com/group.php?gid=108759542705

-------------------------------------------

24.1.10
kioy posted:

[click image for higher resolution]

Σκηνοθεσία: Φωκίων Μπόγρης
Παραγωγής: Greece / 2009
Διάρκεια: 74'
Cine.gr



Ο Έστεμπαν (Κώστας Στεφανάκης), πρώην μπάτσος, επιστρέφει στην Αθήνα άφραγκος και κυνηγημένος. Τον προσεγγίζει η Άσφάλεια για να κάνει τη βρώμικη δουλειά. Εκκαθάριση του υποκόσμου. Gangsters, dealers, προστασία, απ' όλα. Μόνο που όταν η δουλειά συγχέεται με μια κόκκινη ιστορία εκδίκησης, ο Έστεμπαν γίνεται ανεξέλεγκτος και επικίνδυνος για όλους.


Η "Κάθαρση" μας αφηγείται μια ιστορία ακρότητας. Μια αιματοβαμμένη ιστορία ξεκαθαρίσματος λογαριασμών μεταξύ του υποκόσμου. Ελεγχόμενη και υποκινούμενη απ' τα ψηλά καπέλα της κρατικής εξουσίας. Η δράση τοποθετείται ευρηματικά στην καρδιά της Αθήνας. Η πόλη αποτελεί το "σκηνικό" background και θεμέλιο λίθο της δραματουργίας. Η Αθήνα δεν απουσιάζει. Ή καλύτερα απουσιάζει δια της παρουσίας της. Είναι εκεί. Πάντα στο μόνιμο λήθαργο της πολιτισμικής αφασίας της. Νομοτελειακά ακόλουθος μια υπνωτιστικής ρουτίνας. Θιασώτης των τρομολάγνων ΜΜΕ. Και όντας εξοργιστικά αμέτοχη, αποτελεί τελικά τον βασικό συμμέτοχο της κρατικής διαφθοράς και όλων όσων συμβαίνουν στα παρασκήνια της. Το πολιτικό σχόλιο του Μπόγρη, χωρίς προσηλώσεις, φιλτράρεται απολαυστικά με μια κανιβαλιστική ειρωνεία.


Η βασική επιτυχία του νέου δημιουργού αποτυπώνεται στην μινιμαλιστική και ατμοσφαιρική σκηνοθεσία του. Που σε συνδυασμό με την αριστοτεχνική χρήση του (λιτού) ήχου και το σφιχτό μοντάζ επιτυγχάνει να παντρεύει (σχεδόν) τέλεια τον στεγνό ρεαλισμό με την ακρότητα μιας cult ταινίας. Και αφού μπήκαμε σε μια κουβέντα "ειδών" θα ήταν χρήσιμο να αναφέρουμε και τη ρήση του Ουίλλιαμ Ράιλυ Μπερνέτ: "Το να πούμε για ένα βιβλίο ότι είναι μια νουβέλα, μια αλληγορία ή μια πραγματεία περί αισθητικής, έχει την ίδια πάνω κάτω αξία με το να λέγαμε πως το κάλυμμα του είναι κίτρινο και πως μπορούμε να το βρούμε στο τρίτο ράφι αριστερά". Αν μεταλλάξουμε την παραπάνω πρόταση σ' ένα κινηματογραφικό περιβάλλον, τότε ίσως κατανοήσουμε πως κάθε κινηματογραφικό είδος αποτελεί ένα συνοπτικό και απλουστευτικό εργαλείο ταξινόμησης. Τα κινηματογραφικά είδη δεν προϋπήρξαν του σινεμά, εμείς τα επινοήσαμε-δημιουργήσαμε για τη δική μας ευκολία. Και συνεπώς η οποιαδήποτε προκατάληψη υπέρ ή κατά ενός είδους είναι τουλάχιστον αβάσιμη.

Photo by Yiannis Zagoraios

Ο Φωκίων Μπόγρης έχει συνοδοιπόρους στα τραχιά μονοπάτια της "Κάθαρσης" εκλεκτούς ηθοποιούς και εμβληματικές φυσιογνωμίες από το παρόν και το παρελθόν του ελληνικού κινηματογράφου, και όχι μόνο. Αναφορικά θα συναντήσουμε τον Βαγγέλη Μουρίκη, τον Κώστα Στεφανάκη, τον Γιάννη Οικονομίδη, τον Βαγγέλη Αλεξανδρή, την Τίνα Σπάθη, τον Κώστα Ξυκομηνό κ.α. Ένα cast απόλυτα ταιριαστό με τη gangsta δραματουργική χροιά των ρόλων. Ερμηνεύουν απολαυστικά, ισορροπώντας μεταξύ του ενθουσιασμού και της ωριμότητας.


Κάθαρση ή Εκκαθάριση; Διαλέξτε. Πάντως ο Μπόγρης, στην πρώτη του ουσιαστικά ταινία επαγγελματικών προσανατολισμών, σε αντίπλευση με το παρελθόν, δίνει ένα νέο όνομα/όραμα στον πολύ ανεξάρτητο ελληνικό κινηματογράφο.


Βαθμολογία: 7/10

Katalin Varga (Η Εκδίκηση της Καταλίν Βάργκα)

Σκηνοθεσία: Peter Strickland
Παραγωγής: Romania / UK / Hungary / 2009
Διάρκεια: 82'



Υπάρχει και ένα άλλο σινεμά που τείνει στην εξαφάνιση. Το λεγόμενο σινεμά του δημιουργού. Ο μαζοφόρος όχλος ως διακρατητής των (εμπορικών) νημάτων πηγαίνει τον κινηματογράφο σε άλλα χωράφια, τεχνοκρατικά. Η εικόνα παραδομένη στο βωμό της διασκέδασης. Η ψηφιακή ταινία σχηματίζεται ως ένα κολάζ πυροτεχνικών εφέ που θεματολογικά επαληθεύει, επαναπαύει και κυρίως εξυπηρετεί το επιβεβλημένο προφίλ της μονοπωλιακής κοινωνικής αποδοχής. Στην αντίπερα όχθη υπάρχει και το λεγόμενο σινεμά του δημιουργού. Αντισυμβατικό, αινιγματικό, προβληματικό, δοκιμιακό και καθόλου βολικό. Αγωνίζεται ωστόσο με τους ίδιους όρους αγοράς για την επιβίωση του. Δεν έχει κοινό. Έχει μια συγκριτικά ολιγάριθμη κάστα παθιασμένων σινεφίλ ακολούθων. Αυτών που (συνήθως) υπάγονται στο περιθώριο της κοινωνικής επιθυμητότητας. Και οι οποίοι καλούνται να το υποστηρίξουν μέχρι τελικής (αναπόφευκτης) πτώσης. Και λέω αναπόφευκτης πτώσης γιατί μες στον ακμάζοντα τεχνοκρατισμό του σύγχρονου σινεμά του θεάματος, ο κινηματογράφος του δημιουργού (ως προς την κερδοφορία του), είναι αναγκασμένος να χάνει έδαφος. Και η σωτηρία του, τώρα περισσότερο από ποτέ, φαντάζει να εξαρτάται από τη διάσχιση και την αποχώρηση απ' τον υφιστάμενο "νόμο" της αγοράς και από την υιοθέτηση ενός άλλου μοντέλου, τόσο για την παραγωγή, την επένδυση, τη χρηματοδότηση και κυρίως την αποπληρωμή που θα βαρύνει τη σινεφίλ κοινότητα. Νομίζω πως σταδιακά οδηγούμαστε στο αναπόφευκτο σχίσμα εμπορικού και καλλιτεχνικού κινηματογράφου. Η διάκριση εμπορικού και καλλιτεχνικού δε γίνεται τόσο με γνώμονα την "Τέχνη". Αυτή δε χωράει ταμπέλες. Αλλά βάση της διαδικασίας οικονομικής εκμετάλλευσης που θα ακολουθεί η εκάστοτε ταινία ως οικονομικό προϊόν.

Και όλη αυτή η εισαγωγή γίνεται γιατί θεωρώ αδιανόητο μια αριστουργηματική ταινία σαν το Katalin Varga, με budget κάτι λίγο παραπάνω από 30.000 ευρώ, να συναντάει ανυπέρβλητα εμπόδια οικονομικής φύσης κατά μήκος ολόκληρης της διαδικασίας της φιλμοκατασκευής. Το ζήτημα της εύρεσης (ευρείας) διανομής συναντάει διαρκώς δυσκολίες. Με τους νέους δημιουργούς αναγκαστικά να προσμένουν απ' τα μεγάλα φεστιβάλ, τα οποία πλέον μοιάζουν σαν τους μάγους με τα δώρα, κάποια βράβευση που θα βοηθήσει την αναγνώριση, και κατ' επέκταση την οικονομική βιωσιμότητα της ταινίας τους.


Ας πάμε όμως στην ταινία. Η Katalin του τίτλου εκδιωγμένη απ' τον σύζυγο, όταν αποκαλύπτεται ένα σκοτεινό μυστικό της, παίρνει τον δεκάχρονο γιο της (Orban) και μ' ενα άλογο διασχίζει τα βουνά της Τρανσυλβανίας. Αναζητώντας τον πραγματικό πατέρα του Orban με εκδικητικές διαθέσεις, καθώς είναι υπαίτιος για τη μελανότερη στιγμή της ζωής της.

Πριν ασχοληθώ εκτενέστερα με την υπόθεση θα ήθελα να αναφέρω ότι ο Peter Strickland έχει κάνει ένα οπτικό αριστούργημα. Το πράσινο τοπίο της Τρανσυλβανίας γεμίζει επιβλητικά το πανί, κρατώντας μια απειλητική αοριστία κάτω απ' τον τραχύ κόκκο της εντυπωσιακής φωτογραφίας. Οι τηλεφακοί εστιάζουν με σκληρά νεταρίσματα στα πρόσωπα των πρωταγωνιστών, και σε συνδυασμό με την κίνηση της κάμερας πάνω από εφιαλτικές μνήμες φτιάχνεται μια υποβλητική ατμόσφαιρα θρίλερ. Η χρήση του ήχου είναι άρτια, βαδίζοντας επίμονα και υπαινικτικά στο εσωτερικό της ηρωίδας. Η κινηματογραφική γλώσσα υπογράφει μια εμπειρία τραυματική πάνω στο χρονικό ενός προϋπάρχοντος βιασμού και μιας εν εξελίξει εκδίκησης.


Στα της υπόθεσης έχουμε μια ιστορία εκδίκησης. Ως εκδίκηση μπορούμε να νοήσουμε την εγωκεντρική ανάληψη των σκήπτρων της δικαιοσύνης απ' την πλευρά του θύματος. Που η αυτόδικη θέρμη, επιτρέπει το ελεύθερο στην επιβολή αντιποίνων κατά του θύτη. Είναι η εκδίκηση μια πράξη ανταπόδοσης βίας. Σωματικής, ψυχολογικής, ηθικής και κάθε άλλης μορφής. Μια διαιωνίζουσα αναπαραγωγή του βίαιου γεγονότος που ριζώνει σ' έναν παρελθοντικό -δηλαδή νεκρό- χρόνο. Γνωρίζοντας μια κυκλική εναλλαγή στην οροθέτηση των εννοιών θύτης και θύμα, οι οποίες κληρονομούνται απο γενιά σε γενιά. Το αριστουργηματικό φινάλε, αν εξαιρέσουμε την απαράδεκτα μονοδιάστατη απεικόνιση των "κακών", δεν αφήνει περιθώριο αμφισβήτησης. Άλλωστε ο θύτης και το θύμα καθορίζεται απ' την οπτική γωνία του παρατηρητή. Έτσι, μπορούμε να συμπάσχουμε με την "βαριοχτυπημένη" Katalin, και ταυτόχρονα να αποστρεφόμαστε την προφαινόμενη επιβολή βιαιότητας απ' την πλευρά της. Τα συμπεράσματα προκύπτουν από τη θέση που διακρατούμε στην ιστορία.

Κάτι άλλο που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής, είναι η εξέταση των ψυχολογικών κινήτρων των ηρώων. Η Katalin προφασίζεται την αδικία που έχει διαπραχθεί εις βάρος της ως αίτιο των πράξεων της. Όμως οι πράξεις ξεσπούν σ' έναν χρόνο ξεπερασμένο, και μόνο καθ' όταν αποκαλύπτεται το μυστικό της. Επιπροσθέτως, ο κάθε ήρωας προβάλλει στη συμπεριφορά του μια δικαιοσύνη θρησκευτικής ιερότητας. Το χριστιανικό στοιχείο, όπως και τόσα άλλα που αναφέρονται, δεν είναι παρά ένα αυτεπιβεβλημένο άλλοθι που εξασφαλίζει τον απαραίτητο χώρο για την ελεύθερη δράση της αυτοδικίας. Ο Peter Strickland διαποτίζει τους ήρωες του, και τη δραματουργία του, με το θρησκευτικό στοιχείο. Το οποίο όμως υπονομεύει στην ευφυέστατη σύλληψη του φινάλε. Όπου ειρωνικά, ο -εντός των επόμενων λεπτών- φονιάς, τιμωρεί για το αμάρτημα του "ου φονεύσεις" το μελλοθάνατο θύμα του!


Για να λύσουμε κάποιους δραματουργικούς γρίφους, οφείλουμε να στρέψουμε τα βλέμματα μας στον δεκάχρονο Orban. Θεωρητικά το παιδί είναι ο τραγικός ήρωας της ταινίας, καθώς είναι καρπός μιας στιγμής χυδαιότητας. Εκδιωγμένο απ' τον πατριό του και δέσμια συνδεδεμένο με το σατανικό σχέδιο της μητρός του. Και όλα αυτά εν αγνοία του. Ταυτόχρονα όμως είναι -επίσης εν αγνοία του- και ο κινητήριος μοχλός του δράματος. Είναι η πυξίδα στα χέρια της Katalin. Η εκδίκηση μπορεί να αναγνωστεί και ως μια πράξη αντίδρασης για την υπόληψη του πολυαγαπημένου παιδιού. Παρατηρούμε την Katalin να κάνει προσπάθειες επαναπροσέγγισης με τον σύζυγο, παρά την προσωπική αντίθετη στάση, για να εξασφαλίσει ένα υγιές περιβάλλον για τον Orban. Ενώ τέλος, είναι η ανυποψίαστη συμπάθια του Orban προς τον πατέρα-θύτη, που φρενάρει τις εκδικητικές διαθέσεις της Katalin.


Βαθμολογία: 8,5/10