Thursday, October 09, 2008

Soy Cuba (Είμαι η Κούβα)


Σκηνοθεσία: Mikhail Kalatozov
Παραγωγής: Soviet Union / Cuba / 1964
Διάρκεια: 141'




Ο Michail Kalkatozov αποτελεί μια άξια προσοχής και μελέτης περίπτωση καλλιτέχνη. Το έργο του παραγκωνίσθηκε συστηματικά στην εποχή του, με εξαίρεση το ποιητικό αριστούργημα "Όταν Πετούν οι Γερανοί" που βραβεύτηκε στις Κάννες, και η φιλμογραφία του μέχρι σήμερα παραμένει δυσεύρετη σε μεγάλο βαθμό. Το "Είμαι η Κούβα" είναι μια ταινία που τάραξε για καλά τα νερά στο χώρο του κινηματογράφου, έστω και αν κατέκτησε τη θέση που της αξίζει 30 χρόνια μετά τη δημιουργία της, καθώς η οπτική αισθητική της αναδεικνύει μια ασύλληπτη κινηματογράφηση.

Ο Michail Kalatozov μαζί με το πλήρωμα των συνεργατών του, και συγκεκριμένα την καταλυτική παρουσία της φωτογραφίας του Sergei Urusevsky, κατάφερε να δώσει εκ νέου νόημα στις έννοιες της σκηνής και της σεκάνς και να επαναπροσδιορίσει τις δυνατότητες του κινηματογραφικού μέσου. Σκηνές που αποτελούνται από μακρόσυρτα και ταχύτατα travelling, αδιάκοπη και άτακτη κίνηση της κινηματογραφικής μηχανής, ταραχώδη τεμαχισμό στο ντεκουπάζ, αλλά και στατικές λήψεις που δίνουν στον θεατή την αίσθηση μιας εκ των πιο ολοκληρωμένων κινηματογραφικών εμπειριών. Ακόμα και σήμερα παραμένει απορίας άξιος ο τρόπος που είναι γυρισμένες ορισμένες σκηνές. Με αποκορύφωμα την εναρκτήρια, όπου η κάμερα κατεβαίνει ταχύτατα απ' το ύψος της κορυφής μιας πολυκατοικίας σε επίγειο υψίπεδο.


Τα πρώτα καρέ έχουν πέσει. Μια γυναικεία επιβλητική φωνή δηλώνει ατάραχα "Είμαι η Κούβα". Αρχίζει να εξιστορεί την ύπαρξη της μέσα απ' τα κολακευτικά σχόλια του Κολόμβου που την ανακάλυψε. Η αφήγηση προχωράει με το βραδύ ατάραχο ύφος και τοποθετείται διάσπαρτα στη ραχοκοκαλιά του film υποβάλλοντας τον θεατή με μια σκουρόχρωμη ποιητική διάθεση στην πολυτάραχη ιστορία του τόπου. Οι εικόνες πέφτουν γρήγορα στο πανί και μέσα από την ασπρόμαυρη φορεσιά τους προσδίδουν το ιστορικό κύρος στην εξομολογητική αφήγηση της κυρίας Κούβας. Η οποία ανάμεσα στα πυρρά και τα βέλη του παρελθόντος διερωτάται αν περικλείεται από τη θάλασσα ή από τα αιματοβαμμένα δάκρυα των ανθρώπων που ποτίζουν τον τόπο.


Ο Mikhail Kalatozov σκηνοθετεί τέσσερις ξεχωριστές ιστορίες οι οποίες διαδέχονται η μία την άλλη γραμμικά στον χρόνο. Όμως παρ' όλα ταύτα αδυνατούν να χαρακτηρίσουν την ταινία ως σπονδυλωτή. Καθώς υπό την επιβλητική και ομοιογενή σκηνοθεσία τους αλλά και την κοινή θεματική τους, εναγκαλιάζονται μεταξύ τους και συνθέτουν ένα ομοιογενές κράμα με κεντρικό άξονα την δύσβατη πραγματικότητα στα τραχιά Κουβανέζικα εδάφη. Η πρώτη ιστορία δηλώνει την ματιά του Δυτικού κόσμου της εποχής (κυρίως Αμερικάνικου) που οριοθετεί την Κούβα ως κέντρο διασκέδασης και εκτοξεύει την μαύρη οικονομία του κράτους. Ενώ παράλληλα θίγεται το θέμα της πορνείας ως μια έσχατη διέξοδο για τις γηγενείς κοπέλες. Στη δεύτερη ιστορία παρακολουθούμε την ανημποριά των κατοίκων να αυτοσυντηρηθούν. Έχοντας απέναντι τους το τυραννικό καθεστώς του Μπατίστα αναγκάζονται να καλλιεργήσουν ξένη γη παλεύοντας με αντίξοες συνθήκες την αβεβαιότητα του αύριο. Έπειτα η κινηματογραφική αφήγηση καταπιάνεται με την δράση ενός ακτιβιστή ο οποίος βλέπει τους φίλους του να εξοντώνονται καθώς επιχειρούν να αναπτύξουν κίνημα υπέρ του Φιντέλ Κάστρο που αντιμάχεται του Τυρανικού καθεστώτος. Ενώ, τέλος η δράση μεταφέρεται στο βουνό. Όπου μέσα από την ματιά μιας φιλήσυχης οικογένειας τονίζεται η ανάγκη για τον επαναστατικό αγώνα, τον ανθρώπινο αγώνα που αποσκοπεί στην απόκτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων.


Αν κάτι θα μπορούσε να καταλογιστεί στην ταινία είναι να χαρακτηριστεί ως Κομμουνιστική προπαγάνδα. Είναι εμφανές ότι ο Mikhail Kalatozov εξυπηρετεί και εξυμνεί τα επαναστατικά ιδεώδη, και ορισμένες φορές με μονομερή τρόπο. Ωστόσο κεντρικός άξονας δεν είναι η πολιτική αλλά ο άνθρωπος. Επίσης ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε ότι το "Soy Cuba" αποκόμοισε πενιχρά σχόλια στις Κομμουνιστικές χώρες παραγωγής του (Cuba, Soviet Union), καθώς εκείνες δεν ικανοποιήθηκαν με τον μη εμφανή εγκωμιασμό του Κομμουνισμού, και το απόκλεισαν στα ντουλάπια τους για περίπου τριάντα χρόνια.


Βαθμολογία: 9,5/10


Re-release trailer

No comments:

Post a Comment

If you are a blogger, you know what to do :-D

If you are not, just select profile "Name/URL".
In "Name": put your name or any nickname (facebook profile name etc).
In "URL": put a link to your site, facebook profile etc (or leave blank).
Click "Subscribe by email" to get notified for new comments on this post.

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...