Ακαδημία Πλάτωνος

Σκηνοθεσία: Φίλιππος Τσίτος
Παραγωγής: Germany / Greece / 2009
Διάρκεια: 103'



Ο ελληνικός κινηματογράφος έχει ξεκινήσει άκρως ελπιδοφόρα αυτή τη σεζόν. Τόσο η "Ακαδημία Πλάτωνος" όσο και τα αναμενόμενα "Κυνόδοντας" και "Στρέλλα" είναι ταινίες που θα μπορούσαν να σταθούν τουλάχιστον αξιοπρεπώς σε οποιοδήποτε διαγωνιστικό τμήμα μεγάλου φεστιβάλ. Βέβαια αυτή η Άνοιξη των ελληνικών ταινιών απέχει πολύ απ' το να χαρακτηριστεί ως αποτέλεσμα συνειδητοποιημένης και συστηματικής προσπάθειας. Οι σκηνοθέτες πάλι δεν έχουν χρήματα. Η Πολιτεία μονίμως μακριά. Το ελληνικό κοινό πάσχει από αυτό που λέμε "κινηματογραφική κουλτούρα". Και έτσι οι ταινίες προκύπτουν κυρίως απ' το δημιουργικό ταλέντο των συντελεστών, αλλά και το πάθος των δημιουργών για σινεμά. Ας ελπίσουμε αυτή η εγνωσμένη καλλιτεχνική επιτυχία να αναγνωριστεί απ' το κοινό, να μεταστραφεί και σε μια ανάλογη εισπρακτική επιτυχία, που αλυσιδωτά θα μαγνητίσει και το ενδιαφέρον των παραγωγών. Και σ' όλο αυτό μακάρι -οι μακαρολογίες βέβαια είναι ουτοπία- να βρεθεί σύμμαχος η Πολιτεία.


Ας πούμε δυο λόγια για την υπόθεση. Τέσσερις μικροεπιχειρηματίες, ψιλικατζήδες για να ακριβολογούμε, σε κάποια συνοικία της Αθήνας περνούν την ώρα τους σε στιγμές εκκωφαντικής ρέκλας και μουχλιάσματος. Η παρέα τους αποτελεί μια ματιά, νεοελληνικής φύσης, ενάντια στον αυξανόμενο πληθυσμό των αλλοεθνών. Επιδεικνύοντας ζήλο πατριωτικής μαλάκυνσης και εθνικού φανατισμού. Η ταινία είναι εστιασμένη σ' έναν εκ των τεσσάρων, τον Αντώνη Καφετζόπουλο που ζει με την 70χρονή μητέρα του. Ο οποίος χάνει τη γη κάτω απ' τα πόδια του, όταν ένας Αλβανός, ο Marenglen (απ' το Marx, Engels, Lenin!), του αποκαλύπτει τις Αλβανικές ρίζες του! Ο Καφετζόπουλος καταλήγει ενα ράκος απ' το σοκ που υπέστη η εθνική του περηφάνια, ενώ ταυτόχρονα καλείται να δώσει λόγο στους εθνικόφρονες φίλους του.


Ο Φίλιππος Τσίτος, μετά το "My Sweet Home", παραδίδει μια αξιοπρόσεκτη ταινία. Η κάμερα, στατική, κλείνει τα κάδρα σε μια σφιχτή πλανοθεσία. Η ματιά είναι μινιμαλιστική και αφαιρετική. Έτσι η θέαση εμμένει πιεστικά στους ήρωες και στο κέντρο βάρους της ιστορίας. Καθιστώντας την παρακολούθηση ως μια βιωματική ψηλάφηση της σήψης και της πνευματικής δυσωδίας την ελληνικής μικροαστικής κοινότητας. Οι εικόνες περιέχουν διαρκώς συμβολισμούς, πρωτίστως αισθητικούς και μετέπειτα διανοητικούς. Και έτσι η παρακολούθηση ανακατευθύνεται διαδοχικά σε πολύπλευρες πτυχές της αναπαραστώμενης ιστορίας. Ενώ και ο Καφετζόπουλος "κουμπώνει" εκπληκτικά στον πρωταγωνιστικό ρόλο, καθιστώντας το film "one man show"!.


Τι είναι όμως η "Ακαδημία Πλάτωνος"; Πέραν της γεωγραφικής τοποθεσίας και της φιλοσοφικής υπαινικτικότητας, είναι μια (αντι)ωδή στην απαίδευτη ελληνική πραγματικότητα. Έλληνες απαίδευτοι σωματικά, μα πρωτίστως πνευματικά. Οι τέσσερις ήρωες δεν είναι αντιήρωες, ούτε προβληματικοί. Αποτελούν αντιπροσωπευτικό δείγμα της μικροαστικής μας κοινωνίας. Και μιας γενιάς που εκκίνησε με ιδανικά. Τα ιδανικά στρεβλώθηκαν δια του "κλωσίσματος", και η άνευ οξυγόνου πραγματικότητα ρήμαξε μια κοινότητα, κουρδίζοντας σκυφτά ανθρωπάκια. Το νέο τοπίο της πολυπολιτισμικής συνύπαρξης ξερνάει επανειλημμένως τα σκυφτά αυτά ανθρωπάκια, τα οποία -άδεια, κενά και νεκρά- ματαίως προσπαθούν να υποδυθούν μια ανυπόστατη ανωτερότητα. Εγκλωβισμένα στην παρελθούσα θεσμολάγνα κατάσταση των πραγμάτων, αδυνατούν να ακολουθήσουν. Είναι η γενιά των μικροαστών που εμετικά συντηρεί το επιμύθιο της οικογένειας, που διασκεδάζει οπαδικά και φανατιζόμενη, που ξεκαβλώνει παραληρούσα σε μια ρατσιστική ανισότητα, και που μετανοεί (μονάχα) ενώπιον θεών και δαιμόνων. Αυτή είναι η ελληνική ακαδημία Πλάτωνος. Ω Έλληνες, απολαύστε!


Βαθμολογία: 7,5/10