The White Ribbon | Das Weisse Band (Η Λευκή Κορδέλα )

Σκηνοθεσία: Μίκαελ Χάνεκε
Σενάριο: Μίκαελ Χάνεκε
Παίζουν: Ούλριχ Τοκούρ, Μπέργαρτ Κλάουσνερ, Σουζάνε Λόταρ
Γερμανία, Αυστρία, Γαλλία, Ιταλία |2009 | Δράμα | 144’



Με πλούσια αφήγηση, σενάριο γραμμένο σαν μυθιστόρημα, εξαιρετικά ισορροπημένη φωτογραφική σύνθεση, σκηνοθετική μαεστρία και εύστοχη διανομή ρόλων σε ηθοποιούς, κομπάρσους και παιδιά-ηθοποιούς, η ασπρόμαυρη «Λευκή Κορδέλα», τοποθετεί τον θεατή σε τόση απόσταση όση είναι αρκετή για την ατομική αποσαφήνιση αυτού που έμμεσα απεικονίζει ο ικανότατος αυστριακός δημιουργός: η βία γεννάει βία.


Ύποπτα και βίαια γεγονότα ταράζουν την πατριαρχική κοινωνία ενός χωριού της αγροτικής Γερμανίας, λίγο πριν την αρχή του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Μεταξύ άλλων, ο απαχθέντας γιος του τοπικού βαρόνου βρίσκεται μαστιγωμένος, μια μυστηριώδης πυρκαγιά εκδηλώνεται σε ένα αχυρώνα και ένα παιδί με διανοητική καθυστέρηση βρίσκεται βάναυσα κακοποιημένο.

Φυσικά δεν χτυπάνε καμπανάκια, ούτε σημαίνουν κόκκινοι συναγερμοί. Το Κακό άλλωστε ποτέ δεν επιτίθεται απότομα στις ταινίες του Χάνεκε («Η Δασκάλα του Πιάνου, Κρυμμένος»). Αντίθετα, με ηρεμία και υπομονή υφαίνεται ο ιστός της σκληρότητας και της μοχθηρίας στα πρόσωπα και τα χέρια των κατοίκων του προτεσταντικού χωριού. Αν είσαι από εκείνους που είδαν το φιλμ τον Σεπτέμβρη στις Νύχτες Πρεμιέρας (AIFF) 2009 και το βρήκαν πολύ μεγάλο, πολύ βαρύ και πολύ ασπρόμαυρο, μην κάνεις τον κόπο να διαβάσεις παρακάτω.


Ο αυστριακός σκηνοθέτης επισημαίνει διακριτικά εναν υποβόσκοντα κίνδυνο. Η σωματική και ψυχολογική βία που κουβαλούν οι (επιβεβλημένες από τους ενήλικες ως μέθοδος διαπαιδαγώγησης) σκληρές τιμωρίες, η ψυχολογική καταπίεση που απορρέει από τον θρησκευτικό δογματισμό, ο φόβος και ο θυμός που αυτές σίγουρα επιφέρουν, με μια λέξη «η τρομοκρατία του παιδιού», μπορεί να οδηγήσει στην διάπλαση χαρακτήρων αδύναμων, προσωπικοτήτων σακατεμένων και ψυχών σκοτεινών. Μελλοντικών ενηλίκων που σε αβέβαιους καιρούς, σε κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες ασταθείς, υπάρχει κίνδυνος να γίνουν οι ίδιοι έδαφος έφορο, ώστε ακραίες ιδεολογικά πτέρυγες να δημιουργήσουν γερές κοινωνικές βάσεις. Ώστε επικίνδυνα αυταρχικά πολιτικά φαινόμενα, όχι μόνο να μην πνιγούν στη γέννησή τους, όχι μόνο να μην βρουν καμία αντίσταση από τη μουδιασμένη κοινή γνώμη μιας κοινωνίας άτολμης και οκνηρής, αλλά να βρουν υπάκουους ακόλουθους και πολωμένους υποστηρικτές.


Μια τόσο εγκληματική εκπαίδευση, δεν θα μπορούσε ποτέ να παράγει υψηλές προσωπικότητες τέτοιες, ώστε να μην κινδυνεύουν να παρασυρθούν κατά αγέλες σε εθνικιστικές υπερβολές.

Όλα τα παραπάνω κάνουν την «Λευκή Κορδέλα» τρομακτικά επίκαιρη και τον Χάνεκε δικαιωματικά, νικητή του 62ου Φεστιβάλ των Καννών τον περασμένο Μάιο, όπου και του απονεμήθηκε ο Χρυσός Φοίνικας.


Βαθμολογία: 4,5/5