The Dark Knight (Ο Σκοτεινός Ιππότης)

Σκηνοθεσία: Christopher Nolan
Παραγωγής: USA / 2008
Διάρκεια: 152'



Αν και μέχρι σήμερα ο Tim Burton με την γοτθική του χροιά ήταν ο μόνος που με ανάγκασε να κοιτάξω με ενδιαφέρον τον μύθο του Batman, δηλώνω πως ο Nolan, παρά τους αρχικούς αδικαιολόγητους δισταγμούς μου, με τον "Σκοτεινό Ιππότη" κερδίζει όποια σύγκριση με τις προγενέστερες μεταφορές. Και αυτό διότι ο Λονδρέζος σκηνοθέτης θα διαλύσει την πλαστική εικόνα που είχαμε για τον υπερήρωα και θα διηγηθεί τον μύθο του σε συνθήκες πραγματικότητας βουτηγμένες στο πιο μαύρο μοτίβο, στον πιο σκοτεινό εφιάλτη.


Η Gotham City πιο μαύρη από ποτέ. Μια πόλη που βράζει από την ανεξέλεγκτη δράση των κακοποιών. Ο Batman, εξακολουθώντας να δρα ανώνυμα και παρασκηνιακά, δεν μπορεί πια να ελέγξει το έγκλημα. Αντίθετα εξοργίζει τους εγκληματίες και πυροκροτεί θανάσιμες εξελίξεις για διάφορους τοπικούς άρχοντες, προκαλώντας ταυτόχρονα και το μένος των πολιτών. Οι οποίοι προσφάτως έχουν εκλέξει τον αδιάφθορο εισαγγελέα Harvey Dent που συγκεντρώνει όλες τις ελπίδες για διέξοδο από αυτή τη νοσηρή κατάσταση. Όμως και ο ίδιος ο εισαγγελέας θα υποστεί το πλήρωμα του χρόνου και θα γίνει δέκτης της ηθικής παρακμής της πόλης, αφήνοντας τις ελπίδες σωτηρίας του λαού μετέωρες.


Batman: Ένας πραγματικός υπερήρωας ή τα εύγλωττα λάφυρα μιας αναίτιας παιδικής δοξολογίας (όπως μαρτυρά η τελευταία σκηνή); Ο Nolan ευθύς εξ' αρχής θα κυριευθεί από μια εύστοχη και ρεαλιστική διάθεση απομυθοποίησης του αγαπημένου υπερήρωα. Και θα θέσει το κοινό σε έναν ανεξάντλητο και εποικοδομητικό προβληματισμό. Άραγε είναι η Gotham City που έχει ανάγκη τον ήρωα ή είναι ο ίδιος ο Bruce Wayne που έχει ανάγκη ένα κυριαρχικό alter ego; Γιατί η δράση του είναι αυτόδικη και περιθάλπεται από μια αναίτια μυστικότητα; Πώς μπορείς να γίνεις ο ήρωας της πόλης όταν δεν έχεις έναν αληθινό διάλογο με τους πολίτες; Και ποιά δράση μπορεί να είναι σωτήρια όταν διακατέχεται από έναν φιλάρεσκο παρταλισμό; Έτσι ο σκηνοθέτης, χωρίς ωστόσο να αμφισβητήσει τις ικανότητες και την θέληση του υπερήρωα για το καλό, θα ασκήσει μια σφιχτή κριτική και θα απομυθοποιήσει το "Θεϊκό" του άνθρωπου-νυχτερίδα.


Και αφού ο Nolan έχει καταφέρει να "μουτζουρώσει" τον υπερήρωα, δε θα του είναι καθόλου δύσκολο να αφιερώσει την ταινία του σε μια ανθρωποκεντρική ανάλυση της κοινωνίας και των διάφορων πολιτικών επιλογών. Και αφού ο αυταρχικός Batman έχει μπει στο στόχαστρο, σειρά παίρνει ο αδιάφθορος Harvey Dent που αποτελεί έναν γενικευμένο συμβολισμό της αντιπροσωπευόμενης δημοκρατίας. Μιας εξιδανικευμένης αντιπροσωπευόμενης δημοκρατίας, καθώς ο σεβαστός Harvey Dent έχει καταφέρει να εξυγιάνει σχεδόν όλα τα εξουσιαστικά γρανάζια της κοινωνίας και να ωθήσει την πόλη προς καλύτερες μέρες. Όμως αυτή η ιδανική κατάσταση είναι αδύνατο να μακροημερεύσει. Το σενάριο των αδερφών Nolan χρεώνει στους πολίτες την απάθεια και τον αυτοπεριορισμό τους, καθώς αφήνουν εξ' ολοκλήρου τη μοίρα τους σε εκλεγμένους αντιπροσώπους. Και το Dark Knight με μια πολυσυζητημένη σκηνή, αυτή των πλοίων, θα καταδείξει πως το ευνοϊκότερο αύριο είναι υπόθεση όλων.


Όμως το πιο γερό χαρτί του film είναι ο Joker. Το πιο σκοτεινό σύμβολο, ένας προσωποποιημένος εφιάλτης. Ο Joker που εδώ απαλλάσσεται της καρτουνίστικης διάθεσης των λοιπών ταινιών, θα ενσαρκώσει μια χαοτικά άναρχη φιγούρα. Μια φρικτή φυσιογνωμία που διασκεδάζει με τον ηθικό ξεπεσμό της πόλης. Μια φιγούρα μοναχική και παντελώς ανεξάρτητη. Ένας θνητός διάβολος, που έχει βαλθεί να επιβεβαιώσει τους μισάνθρωπους στοχασμούς του και να εξωτερικεύσει την μιζέρια και την διαφθορά που έχει ριζώσει και προϋπάρχει στα έγκατα του Gotham City.


Έχω ξαναπεί πως ο Christopher Nolan, εκτός από σπουδαίος σκηνοθέτης, είναι και τυχερός που καταφέρνει να συνεργάζεται με ένα τόσο ηχηρό cast. Τα ονόματα που δεσπόζουν εδώ στις πρώτες θέσεις είναι οι Christian Bale, Heath Ledger, Aaron Eckhart, Michael Caine, Morgan Freeman. Συγκεκριμένα, ο Heath Ledger παραδίδει μια ανυπέρβλητη ερμηνεία στον ρόλο του Joker. Καταφέρνει να εκτοπίσει από την άκρη του μυαλού μας την κλασσικότατη ερμηνεία του Jack Nicholson και να δώσει ένα ουσιαστικότερο περιεχόμενο στον χαρακτήρα. Μια αναρχική και χαοτική φιγούρα που αναπαράγει τα πιο βαθιά σκοτάδια από τους μεγαλύτερους μας εφιάλτες. Δεν έχει ανάγκη κανένα παρελθόν για να τεκμηριωθεί, καθώς χτίζει έναν παράδοξο αλλά και πλήρως ολοκληρωμένο χαρακτήρα. Και με λύπη δηλώνω, πως εδώ συνειδητοποίησα το πραγματικό κόστος του πρόωρου χαμού αυτού του σπουδαίου ηθοποιού. Ο Christian Bale θα καταφέρει να ενσαρκώσει τον πιο προσιτό Batman που είδαμε ποτέ. Πρώτα απ' όλα έναν ήρωα ανθρώπινο, που βασανίζεται από τον διχασμό της ταυτότητας του. Αλλά το κυριότερο έναν χαρακτήρα απαλλαγμένο από της υπερηρωικές καταβολές του μύθου. Απ' την άλλη, ο Aaron Eckhart μοιάζει ο πιο αδύναμος στον ρόλο του Harvey Dent, έναν ρόλο αν μη τι άλλο άκρως σημαντικό, καθώς περιέχει τις ηχηρότερες μεταστροφές και μια ευρεία γκάμα πολιτικών αναφορών. Τέλος, οι συμπαθείς φιγούρες των Morgan Freeman, Michael Caine σε περιορισμένους δεύτερους ρόλους επιτυγχάνουν να απαλύνουν τις ασφυκτικά σκούρες αποχρώσεις της ταινίας.


Όσον αφορά τη σκηνοθεσία, ο Nolan θα μας ξαφνιάσει ευχάριστα με μια οικονομική οπτική στο μύθο, κάτι που κάνει αυτά τα 152 λεπτά εξαιρετικά συμπαγή. Ως θεατές θα χαθούμε για άλλη μια φορά στους οξυδερκείς ελιγμούς του φίλου των plot twist σκηνοθέτη και το απύθμενο μαύρο θα στοιχειώσει τους φόβους μας. Παρά την τολμηρά πρωτότυπη μορφή όμως, το Dark Knight συλλαμβάνεται ορισμένες φορές δέσμιο της υπάρχουσας blockbuster φιλοσοφίας-πραγματικότητας, με αποκορύφωμα αυτών την υπερβολική του έξοδο (μια εμφανή πάσα για το σήκουελ που θα ακολουθήσει). Γεγονός που του στερεί μιας ακόμα πιο τολμηρής προσέγγισης-ανασχηματισμού του μύθου.


Βαθμολογία: 8/10


Trailer